Transport intermodalny w Polsce i krajach bałtyckich. Dynamika i skala zmian, cz. 2

Dalekosiężne założenia

Polityka Unii Europejskiej zmierza do połączenia głównych gałęzi transportu – kolei, transportu samochodowego, transportu lotniczego oraz żeglugi śródlądowej i morskiej – w jedną elastyczną sieć transportową, wykorzystującą w sposób najbardziej efektywny ich najlepsze cechy. Proces ten powinien uwzględniać zarówno ich oddziaływanie na środowisko naturalne, jak i aspekty społeczno-gospodarcze.

Punktami integrującymi poszczególne gałęzie transportu są porty, duże terminale przeładunkowe oraz centra logistyczne. Dla sprawnego funkcjonowania terminali portowych konieczna jest nowoczesna i wydajna infrastruktura liniowa, a więc sprawne drogi i linie kolejowe, a także drogi wodne. Niezbędne jest też utworzenie w kraju sieci nowoczesnych terminali i centrów logistycznych. Obiekty te powinny pracować w układzie sieciowym i być transportowym zapleczem portów morskich. Sieć ogólnodostępnych terminali, obejmująca swoim zasięgiem cały kraj, powinna stanowić element systemu tzw. rozszerzonej przestrzeni portowej (ang. extended port gateway). Pozwoliłoby to na wprowadzenie zmian organizacyjnych w zakresie dostarczania lub odbioru jednostek ładunkowych w terminalach lądowych poprzez zrównanie wykonywanych tam operacji formalno-prawnych z ich analogicznymi odpowiednikami w portach morskich.

Działania te są potrzebne, żeby wyjść naprzeciw oczekiwaniom rynku wymagającego szybkich, niezawodnych i sprawnych przeładunków oraz równie skutecznej obsługi administracyjnej procesów transportowych jednostek intermodalnych.

Mając na uwadze korzystne tendencje wzrostu przeładunków w polskich portach oraz tempo rozwoju przewozów jednostek intermodalnych, uzasadnione jest wykorzystanie w większym niż w tej chwili stopniu transportu kolejowego. Wydatki poniesione na modernizację linii kolejowych albo unowocześnianie terminali kolejowych bądź budowę nowych obiektów tego typu są nieporównywalnie niższe od tych, jakie trzeba byłoby ponieść na dostosowanie i budowę dróg mogących zapewnić adekwatną obsługę dużych potoków ładunków z polskich portów za pośrednictwem transportu samochodowego. Nie bez znaczenia jest również ochrona środowiska naturalnego.

Henryk Zielaskiewicz

Ekspert ds. transportu kolejowego w Instytucie Prawa Gospodarczego,
Przewodniczący Krajowej Komisji Przewozów Intermodalnych STIK RP