W ostatnim czasie nasiliły się oszustwa związane z wykorzystywaniem skradzionych danych osobowych, zwłaszcza numeru PESEL, do zawierania fikcyjnych polis OC. Eksperci ostrzegają, iż problem jest coraz poważniejszy i może skutkować wysokimi długami dla ofiar. Jak można się przed tym chronić?
Uwaga na nowe oszustwo. Nagle przychodzą wezwania do opłacenia obcych polis
Przestępcy, dysponując skradzionymi numerami PESEL, zawierają fikcyjne umowy kupna-sprzedaży pojazdów, a następnie wykupują na nie polisy OC, opłacając jedynie pierwszą ratę składki.
W przypadku braku kolejnych wpłat towarzystwa ubezpieczeniowe nie mogą wypowiedzieć obowiązkowego ubezpieczenia do końca trwania umowy, a roszczenia z tytułu niezapłaconych składek kierowane są do osoby widniejącej na umowie. W efekcie poszkodowani mogą zostać obciążeni długami, sięgającymi choćby kilkuset tysięcy złotych.

Kto pada ofiarą cyberprzestępców?
Według danych Krajowego Rejestru Długów kradzieże tożsamości wykorzystywane do zawierania fikcyjnych umów kupna-sprzedaży oraz ubezpieczenia dużej liczby pojazdów stają się coraz częstsze. Jak podaje "Rzeczpospolita", mieszkaniec Piotrkowa Trybunalskiego padł ofiarą oszustwa - jego dane zostały wykorzystane do ubezpieczenia aż 27 samochodów. To groziło nałożeniem na niego kar w wysokości ponad 250 tys. zł z tytułu nieopłaconych składek OC.
ZOBACZ: Masowo rozsyłają rachunki na 2000 zł do Polaków. To pułapka
Mimo iż zastrzeżenie numeru PESEL chroni przed wyłudzeniami w bankach, firmach pożyczkowych czy u operatorów telekomunikacyjnych, to nie zabezpiecza przed tego typu oszustwami. Towarzystwa ubezpieczeniowe oraz sprzedawcy używanych pojazdów nie mają obowiązku sprawdzania, czy numer PESEL został wcześniej zastrzeżony. W konsekwencji przestępcy mogą swobodnie wykorzystywać skradzione dane do zawierania fikcyjnych umów.
Jak chronić się przed oszustwami?
Dopóki instytucje ubezpieczeniowe i sprzedawcy pojazdów nie otrzymają wytycznych zobowiązujących ich do weryfikacji numerów PESEL, ryzyko kradzieży tożsamości można jedynie ograniczyć. Warto podjąć następujące kroki:
- unikać podawania numeru PESEL, jeżeli nie jest to absolutnie konieczne,
- regularnie sprawdzać, czy nasze dane nie widnieją w rejestrach dłużników,
- korzystać z usług monitorujących aktywność PESEL, np. ChronPESEL.pl, które pozwalają śledzić, czy nasze dane są wykorzystywane nieuprawnienie,
- zgłaszać wszelkie podejrzane działania organom ścigania.
Problemy w zwalczaniu cyberoszustw
Mimo rosnącej liczby oszustw związanych z wyłudzeniami na skradziony PESEL, skuteczna walka z tego procederem wciąż napotyka trudności. Służby borykają się z brakami kadrowymi, niedoborem sprzętu oraz ograniczonymi narzędziami do wykrywania tego rodzaju przestępstw.
Z danych Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC) wynika, iż w 2023 roku wszczęto 309 postępowań dotyczących przestępstw w sieci, z czego zakończono 299. Łącznie prowadzono 617 spraw związanych z tego rodzaju oszustwami.
ZOBACZ: Seniorze, nie daj się nabrać na to oszustwo. Popełnisz błąd i stracisz majątek
Skala problemu jest ogromna - według szacunków "Rzeczpospolitej", w 2023 roku w Polsce stwierdzono aż 82-83 tys. przypadków cyberprzestępstw. Dane te pokazują, iż kradzież tożsamości i wyłudzenia są jednym z najpoważniejszych zagrożeń w przestrzeni cyfrowej.
