Wielkie wyzwanie na południu Polski

W marcu 2024 r. spółka PKP PLK podpisała umowę na modernizację 13 km kolejowej linii Limanowa–bocznica Klęczany w Małopolsce. W ramach tego zadania w Pisarzowej (wieś w powiecie limanowskim u podnóży Pasma Łososińskiego) powstanie długi na 3750 m tunel. Z Chin do Polski dotarły już obie maszyny TBM. Większa wydrąży obiekt główny, a mniejsza równoległy ewakuacyjny.

Maszyny do naszego kraju przypłynęły z Szanghaju, a do tamtejszego portu dostarczono je z fabryki w Changsha. Po terenie Polski do Męciny, gdzie rozpocznie się drążenie, przewożono je samochodami ciężarowymi, przy czym ze względów bezpieczeństwa szczegóły dotyczące logistyki nie były podawane do publicznej wiadomości.

Mniejsza TBM do Portu Gdynia dotarła pod koniec 2024 r. Na czas transportu zdemontowano ją na 36 elementów, ważących 600 ton (największy pojedynczy element ma 87 ton). Średnica głowicy tnącej wynosi 4,8 m przy masie 41 ton. Do przewozu do Męciny wykorzystano 30 zestawów transportowych. Podczas zasadniczej pracy nad maszyną czuwać będzie 30 osób. Drążenie mniejszego tunelu potrwać powinno około 10 miesięcy.
Dwa miesiące później, w lutym, do Portu Gdańsk przypłynęła większa TBM. Na 88 zestawach transportowych umieszczonych zostało ponad 2534 ton ładunku, z czego 100 ton to masa napędu głównego. Tarcza skrawająca o średnicy 11 m waży 245 ton, przy czym na potrzeby transportu rozebrano ją na pięć elementów (najcięższa centralna część ma 93 tony). Przenośnik ślimakowy jest długi na niemal 20 m, ważąc 85 ton. Obie maszyny do Polski płynęły po około 60 dni.

Jeszcze w trakcie produkcji maszyn w Chinach w Męcinie rozpoczęto budowę portalu, z którego rozpocznie się drążenie tunelu głównego oraz ewakuacyjnego. Wylot obiektów zaplanowano w Mordarce. Wykonawcą jest konsorcjum firm Budimex S.A. (50%), Gülermak Ağir Sanayi Inşaat ve Taahhüt A.Ş. (25%) oraz Gülermak sp. z o.o. (25%). Warte 1,93 mld zł netto prace potrwać mają 38 miesięcy od momentu parafowania kontraktu.
Przeprawa w rejonie Pisarzowej zbudowana będzie w ramach inwestycji o umownej nazwie Podłęże–Piekiełko. Linia Podłęże–Piekiełko zostanie poprowadzona 11 tunelami o łącznej długości 11,8 km, a między Chabówką i Nowym Sączem zaplanowano dwa o sumarycznej długości 5,8 km.
Wszystkie te tunele kolejowe będą budowane w warunkach fliszu karpackiego, który składa się z naprzemianległych warstw skał drobno- i gruboziarnistych (głównie piaskowców i zlepieńców oraz łupków i mułowców). Różnorodna struktura, tekstura oraz skład petrograficzny powodują zróżnicowanie parametrów fizyko-mechanicznych. Flisz karpacki zwykle nie jest silnie zawodniony, jednak pod wpływem wody może bardzo różnie się zachowywać. To dlatego, iż np. piaskowiec charakteryzuje się wysoką odpornością na rozmywanie, a łupek ilasty bardzo niską (jego wytrzymałość pod wpływem wody spada w zasadzie do zera).