Włóka, brona, orka – pierwsza wiosenna uprawa. 5 wskazówek jak nie przesuszyć gleby

Zbliża się wiosna i pierwsze prace polowe. Podpowiadamy, jak prowadzić uprawę roli, żeby zapewnić i utrzymać w dłuższym okresie korzystne dla wegetacji roślin parametry gleby.

Pole zawsze zielone

Podstawowe zasady racjonalnej uprawy w tym okresie powinny zmierzać do poprawy lub stabilizacji, uzyskanych wcześniej korzystnych adekwatności gleby. W związku z tym staraj się m. in., by pola w twoim gospodarstwie były możliwie długo zajęte przez rośliny, w tym oziminy i międzyplony, a choćby (po zbiorze plonu) chwasty – byle nie wydały nasion i nie tworzyły podziemnych rozłogów i kłączy.

Jest to tak zwany (z niem.) system immergrün, czyli pole zawsze (trwale) zielone. Wpływa on korzystnie na adekwatności fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb, sprzyja tworzeniu gruzełkowatej struktury, zapewnia korzystne adekwatności powietrzno-wodne, umożliwia rozwój pożądanej mikroflory i dżdżownic oraz zapobiega erozji.

Niezbędna jest do tego także w miarę wysoka zawartość związków próchnicznych, powstałych w wyniku mikrobiologicznych i chemicznych przemian, wnoszonych do gleby nawozów naturalnych i organicznych.

Ogranicz zabiegi uprawowe

Po doprowadzeniu gleby do optymalnego odczynu, a ściślej pH w zakresie od 5,5 do 7,2, zależnie od jej zwięzłości. W miarę wzrostu zwięzłości gleby, pożądany jest adekwatny wzrost wartości pH.

Poza tym strukturę gruzełkowatą gleb łatwiej uzyskać i utrzymać, ograniczając zabiegi uprawowe do niezbędnego minimum. Dotyczy to głównie głębokich orek oraz uprawek narzędziami aktywnymi, które prowadzą do nadmiernego rozpylania gleby.

Przy ich prowadzeniu należy się kierować zasadą „zabiegów uprawowych powinno być tak dużo, jak to konieczne, a jednocześnie tak mało jak to możliwe”, z myślą o uzyskaniu satysfakcjonujących plonów, przy możliwie małych nakładach.

Zabiegi uprawowe staraj się wykonywać przy optymalnej wilgotności gleby, co zmniejsza jej opór i zużycie paliwa. Dotyczy to zwłaszcza gleb zwięzłych. W okresach z nadmiarem wody spulchnij glebę nieco głębiej, np. kultywatorem, pielnikiem lub odpowiednim agregatem.

Celem tych zabiegów jest rozluźnienie i napowietrzenie gleby, odparowanie nadmiaru wody i poprawa jej bilansu cieplnego.

Nie dopuszczaj do zaskorupiania gleb

Powstające po opadach zaskorupienie, staraj się w miarę gwałtownie likwidować nie tylko broną, ale też wałem kolczastym typu Cambridge lub Crosskil, bądź (przy uprawie roślin w szerokich rzędach) pielnikiem.

Skorupa powstaje często na glebach nadmiernie rozpylonych, np. w wyniku wielokrotnego bronowania roli, w celu rozbicia brył. Także niskie pH oraz wysoka zasobność gleb w potas i sód, mogą być przyczyną zaskorupiania.

Należy dodać, iż niewielkie bryłki na polu są często korzystne, zwłaszcza w okresie zimowym, gdyż stwarzają swoisty mikroklimat dla roślin, chroniąc je przed wysuszającym zimnym wiatrem (wysmalaniem) i mrozem.

Pierwszy zabieg – włóka na średnie i zwięzłe gleby, brona na lekkie

Pierwszym wiosennym narzędziem na glebach średnich i zwięzłych powinna być włóka, zwłaszcza jeżeli gleba po jesiennej orce jest wysztorcowana (wyskibiona), następnie brona, bądź kultywator i brona, ewentualnie odpowiedni agregat.

Na glebach lekkich, gdzie wyskibienia nie występują lub są mniej wyraźne, włókowanie nie da oczekiwanego efektu, więc pierwszym zabiegiem powinno być bronowanie.

W przypadku późnych majowych siewów lub wysadzania rozsady, zabiegi spulchniające wierzchnią warstwę gleby, niszczące zaskorupienie i kiełkujące chwasty, należy prowadzić w miarę potrzeby, zwykle dwukrotnie. Pierwszy raz jak najwcześniej, kiedy pozwala na to wilgotność gleby.

Wcześniej można wysiać zaplanowaną dawkę nawozów azotowych oraz magnezowych i siarkowych. Niekiedy także fosforowych i potasowych, wyjątkowo (jak najwcześniej wiosną i bez innych nawozów) węglanową formę wapnia.

Wiosenną orkę traktuj jako zło konieczne

W przypadku zbitej (zleżałej), pozbawionej struktury oraz wilgotnej roli, uprawki powinny być głębsze, a w skrajnych przypadkach płytka orka (do 15 cm), także by przykryć wywieziony wiosną obornik, bądź pozostawiony na okres zimowy mulcz z międzyplonu.

Orkę z równoczesnym bronowaniem, należy wykonać w miarę wcześnie, zwracając uwagę na dobre odwrócenie skib. Należy ją jednak traktować jako zło konieczne, licząc się ze znacznym przesuszeniem wyoranej warstwy gleby, z wyjątkiem sytuacji, gdy zostanie wykonana przed większym deszczem.

Podczas prowadzenia głębszych uprawek, należy bezpośrednio po ich wykonaniu rozkruszyć broną lub innym narzędziem wierzchnią warstwę gleby, gdyż późniejsze zabiegi są mniej skuteczne oraz bardziej energo- i pracochłonne.