8 miesięcy temu
Tuż przed świętami GUS opublikował oficjalne dane dotyczące podsumowania tegorocznej produkcji roślinnej. Sprawdzamy, jakie są według tych danych zbiory warzyw polowych 2023 i jak zmieniły się one względem poprzednich lat.
Jakie są zbiory warzyw polowych 2023? Według najnowszych danych GUS opublikowanych w grudniu, tegoroczna produkcja warzyw jest mniejsza niż przed rokiem. Zobaczmy, jak przedstawiają się wyniki dotyczące produkcji poszczególnych warzyw oraz w przypadku których gatunków zbiory spadły najbardziej.
Jaki był wpływ pogody na zbiory warzyw polowych 2023?
Tegoroczną produkcję warzyw polowych GUS ocenił na 3,8 mln ton. To o około 3% mniej w porównaniu z ubiegłym rokiem. Ale także warunki wegetacji dla roślin były na ogół mniej korzystne w porównaniu z rokiem poprzednim. Oto najważniejsze fakty minionego sezonu:
- Siewy warzyw wczesnych i średnio wczesnych były nieco opóźnione w związku z niską temperaturą powietrza i zbytnią wilgotnością gleby w marcu i na początku kwietnia. Natomiast siewy warzyw późnych i wysadzanie rozsad odbywały się już w bardziej sprzyjających warunkach;
- Chłodny początek maja stanowił silny czynnik stresowy stresowy dla roślin, szczególnie na nieosłanianych plantacjach. Kondycja roślin poprawiła się w drugiej połowie tego miesiąca, wraz z poprawą warunków pogodowych;
- W czerwcu i lipcu wystąpiły upały przy utrzymującym się deficycie wody w glebie. Spowolniło to wzrost roślin i przyrost plonu handlowego oraz niekorzystnie wypłynęło na kondycję roślin;
- Pod koniec lipca i w sierpniu nastąpił wzrost liczby opadów, ale nasilenie i zakres ich występowania były zróżnicowane. W konsekwencji, w niektórych rejonach kraju bilans wodny się poprawił. Jednakże na terenach, gdzie występowały deszcze nawalne i gradobicia, dochodziło do uszkodzeń roślin i strat w plonach;
- We wrześniu i w październiku relatywnie wysokie temperatury sprzyjały przyrostowi masy warzyw odmian późnych, a warunki zbioru w głównych rejonach produkcji były dobre;
- Zmiana aury w listopadzie i nadejście mroźnej, zimowej pogody utrudniły zbiory i spowodowały straty w plonach najpóźniej zbieranych warzyw.
Podsumowując, z uwagi na znaczne zróżnicowanie warunków pogodowych w trakcie sezonu, jakość uzyskanych plonów jest na ogół gorsza niż w latach ubiegłych. Zebrane warzywa cechują się mniejszą masą, a z powodu zmian fizjologicznych ich zdolność do długotrwałego przechowywania prawdopodobnie będzie gorsza.
Jak zmieniała się produkcja warzyw w ostatnich latach?
Łączna produkcja warzyw gruntowych (wczesnych i późnych) w 2023 r. wyniosła 3,8 mln ton. To o około 3% mniej w porównaniu z rokiem ubiegłym. A jak wyglądało to w poprzednich latach? Dane dotyczące łącznej produkcji warzyw gruntowych w ostatnich 10 latach przedstawiamy na wykresie.
Wykres. Zbiory warzyw polowych w latach 2013-2023, dane GUS
fot. Anna Maciejuk
Jak widać na wykresie, tegoroczna produkcja warzyw nie odbiega zbytnio od tej w ostatnich kilku latach. Jest natomiast znacząco niższa od produkcji w latach 2013–2017. Wówczas — z wyjątkiem roku 2016, kiedy produkcja warzyw była znacząco niższa z powodu ekstremalnych warunków pogodowych, tj. suszy i niedoborów wody w glebie — zbiory warzyw w Polsce wynosiły średnio 4,5 mln ton. ale te lata mamy już za sobą. Bowiem od 2019 r. produkcja warzyw w naszym kraju nie przekracza 4 mln ton, a w ostatnich trzech latach waha się w granicach 3,8–3,9 mln ton.
Których warzyw będzie mniej niż przed rokiem?
Względem ubiegłego roku najbardziej zmniejszyły się tegoroczne zbiory pietruszki korzeniowej. W 2023 r. wynoszą one 148 tys. ton i są aż o 10% niższe niż w roku poprzednim. Ponadto o 7% zmniejszyły się tegoroczne zbiory marchwi (578 tys. ton) i o 4% selerów korzeniowych (106 tys. ton). Wyraźnie, bo aż o 9% w porównaniu z 2022 r. zmalała także produkcja ogórków gruntowych, która w 2023 r. wyniosła 132 tys. ton. Siedmioprocentowy spadek względem 2022 r. zaliczyła ponadto łączna produkcja dyni, kabaczków i cukinii, która w br. wyniosła 405 tys. ton.
Produkcję kalafiorów oszacowano na około 128 tys. ton, czyli o 3% mniej niż przed rokiem, przy czym należy dodać, iż tegoroczna jakość zebranych róż była przeważnie niezadowalająca. Tegoroczne zbiory kapusty wyniosły 632 tys. ton i były o 2% niższe niż w 2022 r. Nieznacznie (o 2%) niższa niż w ubiegłym roku była także produkcja cebuli, którą w tym roku oceniono na 636 tys. ton. Z kolei zbiory pomidorów polowych oszacowano na 171 tys. ton, tj. na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego.
Tych warzyw zebraliśmy więcej niż w 2022 r.
Mimo, iż łączne zbiory warzyw polowych 2023 są niższe niż przed rokiem, są też gatunki, w przypadku których tegoroczna produkcja się zwiększyła. Pierwszym z nich są buraki ćwikłowe. W przypadku tego warzywa tegoroczne zbiory wynoszą niemal 259 tys. ton i są o około 7% wyższe niż w 2022 r. (233 tys. ton).
Wyraźnie, bo aż o około 16% zwiększyła się ponadto produkcja kukurydzy cukrowej w Polsce. W mijającym właśnie 2023 r. zebraliśmy 154 tys. ton tego warzywa. W ostatnich latach obserwuje się systematyczny wzrost produkcji kukurydzy cukrowej.
Czytaj również: Oziminy bardzo cierpią u naszych zachodnich sąsiadów
Źródło: GUS
