Zwalczanie pordzewiacza śliwowego — jak nie stracić plonu?

Wysoka temperatura i niedobór wilgoci to idealne warunki dla pordzewiacza śliwowego. Jego żerowanie skutkuje nie tylko pogorszeniem wyglądu liści, ale również zmniejszoną liczbą kwiatów i owoców. Zwalczanie pordzewiacza śliwowego staje się więc koniecznością.

Wielu producentów śliwek ignoruje pierwsze objawy obecności pordzewiacza, które pojawiają się już na liściach i młodych pędach. Tymczasem pordzewiacz może rozwinąć choćby 11 pokoleń w jednym sezonie. Brak reakcji może oznaczać poważne straty w kolejnym roku. Wszystko przez to, iż szkodnik zimuje w pąkach i spękaniach kory. Dlatego warto poznać skuteczne metody monitorowania i zwalczania pordzewiacza śliwowego.

Pordzewiacz śliwowy — jak go rozpoznać i dlaczego jest groźny?

Pordzewiacz śliwowy (Aculus fockeui) to roztocz osiągający długość zaledwie 0,17 mm.

Dostrzeżenie takiego organizmu o wielkości 0,17 mm bez specjalistycznej optyki jest niemożliwe, ale zwalczanie pordzewiacza śliwowego owszem — możliwe

fot. Canva

Pordzewiacz śliwowy zimuje w zewnętrznych łuskach pąków oraz spękaniach kory. Jak tylko liście zaczynają się rozwijać wiosną, rozpoczyna intensywne żerowanie. Samice składają jaja u nasady ogonków liściowych, na pędach oraz na spodniej stronie liści, co prowadzi do szybkiego wzrostu populacji.

Objawy obecności pordzewiacza śliwowego

Są one dość charakterystyczne. Mianowicie to:

• rdzawe, podłużne plamy na dolnej stronie liści,
• marmurkowate przebarwienia na młodych pędach,
• w przypadku silnego opanowania przez roztocza — także deformacje owoców.

Obecność żerującego szkodnika wpływa negatywnie na plonowanie, ponieważ drzewa osłabione przez szpeciela zawiązują mniej pąków kwiatowych na przyszły rok. W efekcie wydadzą mniejszy plon owoców, w dodatku słabej jakości.

Monitoring i chemiczne zwalczanie pordzewiacza śliwowego — krok po kroku

Podstawą skutecznego zwalczania pordzewiacza śliwowego jest regularny monitoring.

W okresie bezlistnym należy pobrać po jednym pędzie z 20 losowo wybranych drzew i sprawdzić na obecność roztoczy używając powiększającej optyki. Na przykład lupy entomologicznej, mikroskopu cyfrowego, lub przekazać do specjalistycznego laboratorium celem kontroli. o ile stwierdzi się 10 pordzewiaczy na pąk lub 20 osobników na 10 cm pędu — wiadomo, iż trzeba działać niezwłocznie.

W sezonie wegetacyjnym, od połowy maja do połowy lipca, analizuje się liście (co 2 tygodnie), przyjmując próg zagrożenia od 5 do 20 osobników na cm² blaszki.

Które odmiany śliw są podatne na pordzewiacza śliwowego?

Badania wskazują, iż nie wszystkie odmiany śliw w równym stopniu narażone są na zasiedlenie przez pordzewiacza. Najsilniejsze zasiedlenie obserwuje się na odmianach: Oneida, Herman, Książę Walii, Stanley i Sanctus Hubertus. Z kolei odmiany Renkloda Ulena i Węgierka Łowicka wykazują większą tolerancję. Ich zasiedlenie przez szkodnika bywa znikome.

Znajomość podatności odmian pozwala lepiej planować zabiegi ochronne. Tam, gdzie uprawiane są odmiany szczególnie wrażliwe, monitoring i chemiczna ochrona muszą być bardziej intensywne. Natomiast przy mniej podatnych śliwach można ograniczyć liczbę zabiegów, koncentrując się na progach zagrożenia.

Zwalczanie pordzewiacza śliwowego — czym?

Zwalczanie pordzewiacza śliwowego jest niezbędne, gdyż ten mały roztocz potrafi wyrządzić duże szkody w sadach. Regularny monitoring, odpowiednio zaplanowane zabiegi chemiczne i znajomość podatności odmian to podstawa skutecznej ochrony.

Działania prewencyjne i szybka reakcja np z użyciem preparatów olejowych w fazie bezlistnej mogą zdecydować o jakości i ilości plonów w sezonie.

W zwalczaniu chemicznym wykorzystuje się preparat Ortus 05 SC, który działa kontaktowo i żołądkowo. Najlepiej przeprowadzać zabiegi między fazą zielonego a białego pąka, dwukrotnie, w odstępie 14 dni. Ważne jest dokładne pokrycie spodniej strony liści. Zawsze należy przestrzegać zaleceń etykiety preparatu.

Zwalczanie pordzewiacza śliwowego — ważne informacje

FAQ — Zwalczanie pordzewiacza śliwowego w 2025 roku

• Jakie są objawy występowania pordzewiacza śliwowego w sadach?

  Objawami są podłużne, rdzawe plamy na spodniej stronie liści, pomarszczenia blaszki liściowej, zgrubienia nerwów, marmurkowate przebarwienia i skorkowacenia pędów. W przypadku silnego porażenia może dojść do deformacji owoców i spadku plonowania.

• Kiedy najlepiej rozpocząć zwalczanie pordzewiacza śliwowego?

  Zabiegi chemiczne najlepiej rozpocząć między fazą zielonego a białego pąka, po przekroczeniu progów zagrożenia. Wskazane jest przeprowadzenie dwóch oprysków w odstępie 14 dni.

• Jakie są progi zagrożenia przy monitoringu pordzewiacza śliwowego?

  W okresie bezlistnym: 10 osobników na pąk lub 20 osobników na 10 cm pędu. w okresie (maj–lipiec): 5–20 osobników na 1 cm² powierzchni liścia.

• Jakie środki ochrony roślin stosować przeciw pordzewiaczowi śliwowemu?

  Rekomendowanym preparatem jest Ortus 05 SC – środek o działaniu kontaktowym i żołądkowym, przeznaczony do opryskiwania liści (szczególnie od spodu) w momencie zaobserwowania szkodnika.

• Które odmiany śliw są najbardziej podatne na pordzewiacza śliwowego?

  Silne zasiedlenie stwierdzono na odmianach: Oneida, Herman, Książę Walii, Stanley i Sanctus Hubertus. Mniejsze zagrożenie występuje przy odmianach Renkloda Ulena i Węgierka Łowicka.