11 miesięcy temu
Bor w rzepaku jest bardzo istotny dla budowania przyszłego plonu. Absolutnie nie można dopuścić do niedoboru tego pierwiastka w roślinie. Sprawdźmy, co się stanie, jeżeli zrezygnujemy z jesiennego dokarmienia rzepaku borem.
Bor w rzepaku jest konieczny między innymi do prawidłowego wykształcania kwiatów, nasion i łuszczyn. Dlatego jego niedobór zwykle skutkuje zahamowaniem formowania organów generatywnych i choćby kilkudziesięcioprocentowym spadkiem plonu. A formowanie zawiązków liści i kwiatów u rzepaku na następny sezon następuje właśnie już jesienią. Dlatego warto teraz zadbać o prawidłowe zasilenie rzepaku borem.
Nawożenie rzepaku: Dlaczego bor jest tak istotny jesienią?
Klimatyczny Bilans Wodny we wrześniu 2023. Sytuacja najgorsza od 5-ciu lat
fot. zrzut ekranu/IUNG
Zazwyczaj zawartość boru w glebach jest bardzo niska. Tymczasem zapotrzebowanie rzepaku ozimego na bor (B) jest wielokrotnie wyższe niż w przypadku innych gatunków uprawnych. W porównaniu ze zbożami rzepak do obfitego plonowania wymaga 10 razy więcej boru. W skrajnych przypadkach zapotrzebowanie na bor sięga 500 g na hektar. Jednakże zwykle jest to 150–200 g na hektar. Czasami więcej — do 300 g/ha.
Bywa jednak, iż mimo optymalnej zawartości rośliny mogą nie być w stanie pobrać niezbędnej ilości boru z gleby. Szczególnie ostatnio, kiedy uciążliwe dla roślin susze występują jesienią.
Z tego powodu należy już jesienią dostarczać roślinom boru, aby został wbudowany w struktury komórek. W ten sposób unikniemy deficytu tego pierwiastka w czasie rozwoju roślin, czyli wytwarzania organów generatywnych. Jednakże z uwagi na niską mobilność tego pierwiastka czasem konieczne jest kilkukrotne opryskiwanie łanu.
Jakie funkcje pełni bor w rzepaku?
Większy plon
Bor jest głównym mikroelementem potrzebnym do prawidłowego rozwoju generatywnego roślin. Przede wszystkim stymuluje kwitnienie i zawiązywanie nasion. Wpływa na potencjał produkcyjny pylników, przez co te wytwarzają więcej pyłku. Lepsza jest także żywotność ziaren pyłku u roślin optymalnie zaopatrzonych w B. Także wzrost łagiewki pyłkowej jest silniejszy. Te czynniki wpływają na prawidłowe zapylenie kwiatów, wypełnienie łuszczyn oraz liczbę łuszczyn wykształconych na roślinie.
Większy wigor
Fizjologicznie — bor aktywuje syntezę i transport cukrów, które są szczególnie istotne jesienią. Duże zmagazynowanie cukrów w korzeniu jesienią, jako źródła energii daje szansę na dobry start rzepaku w pierwszych tygodniach wegetacji wiosennej. Ponadto bor reguluje aktywność auksyn, które odpowiadają m.in. za prawidłowy rozwój systemu korzeniowego. A ten u rzepaku musi być dobrze wykształcony, by zapewnić odpowiednie przezimowanie roślin.
Większa odporność rzepaku na mróz
Ponadto bor przyspiesza metabolizm związków azotu jesienią. W pełni zatrzymany w związkach organicznych w komórkach azot zmniejsza wrażliwości roślin na niskie temperatury. A jest to szczególnie istotne jesienią i zimą. Przenawożenie roślin azotem wpływa na magazynowanie w ich komórkach dużych ilości wody, co zwiększa podatność rzepaku na wymarzanie. Dzieje się tak dlatego, iż duża ilość wody w komórkach sprzyja wytrącaniu się pod wpływem mrozu kryształków lodu, które powodują rozrywanie komórek. A to skutkuje uszkodzeniami roślin i wymarzaniem uprawy. Rzepak dokarmiony jesienią borem jest bardziej odporny na niskie temperatury.
Jak rozpoznać niedobór boru w rzepaku?
Niedobór boru można zaobserwować na przekroju korzenia roślin rzepaku. Po rozcięciu rośliny, rdzeń korzenia poniżej stożka wzrostu łodygi ma brązowe zabarwienie. Poważny niedobór boru objawia się pustym rdzeniem korzenia. Dlatego najlepszym sposobem na rozpoznanie niedoboru boru w roślinie jest wzdłużne rozcięcie rośliny.
Istnieje ryzyko pomyłki z uszkodzeniami powodowanymi przez szkodniki. Jednakże w tym przypadku na łodydze widoczne są ślady po żerowaniu (nakłucia lub wżery).
Jak najlepiej nawozić rzepak borem jesienią?
Jesienne nawożenie borem można połączyć np. z zabiegami insektycydowymi (w tym sezonie szczególnie koniecznymi) lub regulowaniem wzrostu rzepaku. Można, począwszy już od fazy 4. liścia (BBCH 14), zastosować nawóz borowy dolistnie. Warto jednak zwrócić uwagę na jego formę. Na przykład borany sodu powodują wzrost wartości pH w cieczy roboczej, co może prowadzić do szybkiej degradacji niektórych składników aktywnych środków ochrony roślin. Dlatego konieczne bywa zakwaszenie cieczy roboczej.
Do jakiej fazy bor w rzepaku?
Przy ciepłej i suchej pogodzie jesienią, zaleca się kolejne nawożenie, choćby trzykrotne w fazie od 6. do 8–9. liści (BBCH 16–19).
Jaka jesienna dawka boru dla rzepaku
Łącznie rzepak powinien otrzymać jesienią od 150 do 300 g boru/ha. Ponadto nalistną aplikację boru warto stosować przy uprawach rzepaku na glebach bogatych w wapń, który obniża dostępność boru w glebie.
Źródło: agrarheute.com
