11 miesięcy temu
Światowe ceny mleka 2023 wreszcie odrabiają straty. Branża mleczarska czekała na to ponad 8 miesięcy. Czy ten trend będzie kontynuowany? Czy możemy mówić o początku końca dołka cenowego?
Po wielomiesięcznym spadku cen mleka wreszcie obserwujemy odwrócenie tego trendu. Jak wygląda sytuacja na krajowym, unijnym i światowym rynku mleka? Sprawdźmy.
Ceny mleka w październiku 2023 na GDT
Na nowozelandzkiej giełdzie Global Dairy Trade (GDT), gdzie ostatnia aukcja miała zamknięcie 3 października 2023 r., ogólny wskaźnik cen wzrósł o 4,4 proc. wobec ostatniego wydarzenia. To kontynuacja trendu wzrostowego, który obserwujemy od 5 września (+2,7%). Wobec sierpnia to ogromna poprawa, albowiem wówczas indeks cen GDT był aż 7,4 proc. na minusie.
Ten dodatni indeks przekłada się na wzrost notowań większości oferowanych kategorii produktów mleczarskich. Mianowicie wzrosły ceny:
- odtłuszczonego mleka w proszku (SMP) — 2 443 EUR/t (+6,6%);
- pełnego mleka w proszku (WMP) — 2 800 EUR/t (+4,8%);
- bezwodnego tłuszczu mlecznego (AMF) — 4 756 EUR/t (+3,7%);
- masła — 4 591 EUR/t (+1,3%);
- mleka maślanego w proszku (BMP) — 2 144 EUR/t (+0,6%).
Spadły za to ceny:
- sera Cheddar — 3 680 EUR/t (-4,8%);
- laktozy — 567 EYR/t (-1,3%).
Z analizy rynków commodities wynika, iż Oceania podtrzymuje swoją konkurencyjność cenową w odniesieniu do SMP i WMP. Natomiast UE wiedzie pod tym względem prym w przypadku sera Cheddar i masła.
Co słychać w unijnym mleczarstwie?
Średnia cena mleka surowego na rynku UE spadła w sierpniu 2023 do 43,65 c/kg (-0,2% wobec lipca 2023 i -16,7% r/r). Natomiast szacunkowa cena za wrzesień to 43,54 c/kg, czyli -0,2% m/m. Komisja Europejska odnotowała za to we wrześniu wzrosty cen produktów mleczarskich:
- masło — 456 €/100 kg (+3,3% m/m);
- SMP — 246 €/100 kg (+7,6%);
- WMP — 341 €/100 kg (+3,9%);
- ser Cheddar — 359 €/100 kg (+0,3%).
Dla porównania w lipcu 2023 średnia cena mleka w Unii Europejskiej kształtowała się na poziomie 43,74 €/100 kg. Tym samym była o 1,3% niższa niż w czerwcu 2023 r. i o 14,4% niższa rok do roku.
Nawiasem mówiąc, w porównaniu do wartości szczytowej w grudniu 2022r., w sierpniu średnia cena mleka w UE była aż o 25 proc. niższa. Najbardziej różnicę tę odczuli rolnicy w Irlandii (-43%). Zaś najmniejsze spadki odnotowano we Francji, Włoszech i Hiszpanii (około -10 proc.).
Ceny mleka 2023 w polskich skupach
W najnowszym raporcie PFHBiPM dotyczącym krajowego mleczarstwa średnia cena mleka w sierpniu 2023 wyniosła 186,67 zł/hl. A zatem była o 1 proc. niższa niż w lipcu br. oraz o 21,87 proc. niższa r/r. Tym samym trend spadkowy był kontynuowany. Innymi słowy średnia cena dla pierwszych 8 miesięcy roku osiągnęła poziom 210,97 zł/hl. Oznacza to, iż była o 10,6% niższa wobec analogicznego okresu ubiegłego roku.
Biorąc pod uwagę różne regiony Polski, ceny mleka w sierpniu 2023 r. różniły się zależnie od lokalizacji. Albowiem najwyższe ceny były w województwach:
- podlaskim — 198,77 zł/hl;
- podkarpackim — 186,38 zł/hl;
- mazowieckim — 186,12 zł/hl.
Natomiast najniższe stawki oferowano w województwach:
- pomorskim — 177,08 zł/hl;
- kujawsko-pomorskim — 179,15 zł/hl;
- łódzkim — 179,66 zł/hl.
Analizując aktualne oferty wybranych punktów skupu, średnio za hl mleka można dostać 176 zł (pierwsza połowa października br.). A konkretnie cena minimalna wynosi 175 zł/hl (woj. podkarpackie), a maksymalna 176,00 zł/hl (woj. lubuskie). A zatem na polskim rynku na razie nie widać istotnych zmian w cennikach.
Czy ceny mleka 2023 pójdą w górę?
Czy zatem ceny mleka w Polsce wzrosną? Zdaniem analityków Crèdit Agricole wzrost cen skupu w najbliższych miesiącach będzie miał charakter sezonowy, a więc tymczasowy. Tym samym ich prognozowany poziom na koniec 2023 r. wynosi około 195 zł/hl. Co więcej, w dłuższej perspektywie spadkowa faza cyklu ma się utrzymać do III kw. 2024 r. Wówczas na koniec przyszłego roku cena skupu mleka w Polsce może wynieść 190 zł/hl.
Prognozowany wzrost eksportu w UE
Tymczasem Komisja Europejska w prognozie krótkoterminowej szacuje, iż jeszcze w tym roku nastąpi wzrost cen mleka surowego o 0,3%. Albowiem dostawy mleka w UE utrzymują się na stabilnym poziomie, a niższe ceny mleka w UE powinny przełożyć się na ożywienie eksportu o jakieś +1,5%. Szczególnie dotyczy to mleka w proszku. Według Komisji Europejskiej podaż mleka w 2024 r. wzrośnie, ale nieznacznie, bo o 0,2 proc. r/r. W związku z tym KE prognozuje dalszy wzrost dostępności tłuszczu mlecznego i białka mleka. Natomiast produkcja sera powinna utrzymać się w UE na zbliżonym poziomie (ok. +1%). jeżeli chodzi o unijną produkcję serwatki, to w br. wzrośnie ona o 1,2%, a w 2024 r. jeszcze o jakieś 0,8%. Sprzyja temu zwiększony eksport z UE (spodziewany wzrost jeszcze o 2,5%), co w dużej mierze ma związek z ożywieniem się rynku chińskiego.
Ponadto, w związku z silną inflacją wywierającą presję na import serów premium, analitycy oczekują 6% spadku zużycia krajowego. Co więcej, w 2024 r. spodziewany jest wzrost produkcji serów w UE o około 0,7 proc. A co za tym idzie, przy możliwym ożywieniu popytu na liczących się rynkach, unijny eksport będzie kontynuował wzrost (+2%). W dalszej perspektywie, wraz ze spadkiem inflacji, lokalne zużycie powinno znów wzrosnąć, o ok. 0,5 proc.
Ceny mleka 2023 w dół. Jaki będzie rok 2024?
Podsumowując, niepewna sytuacja w branży mleczarskiej utrzyma się w 2024 r. Wpływa na to ma kilka czynników:
- wysokie koszty produkcji (ceny energii, nawozów itp.);
- silna inflacja w UE i na świecie;
- wzrost stóp procentowych.
Kontynuacja spadku cen nie będzie zatem sprzyjała poprawie nastrojów. Oczywiście jak wszystkie prognozy, również ta zakłada pewne czynniki ograniczające skalę tego trendu. Mianowicie na poziomie globalnym są to warunki agrometeorologiczne wpływające na największych eksporterów produktów mlecznych oraz możliwe ożywienie popytu ze strony Chin. Zaś na poziomie krajowym może to być wysoka konkurencja o surowiec pomiędzy mleczarniami.
Źródła: PFHBiPM, Forum Mleczarskie, Crèdit Agricole, Ceny Rolnicze
