Dopłaty bezpośrednie a gradobicia. Czy rolnik otrzyma pieniądze za 2025 rok?

Jak postąpić, żeby zachować prawo do dopłat bezpośrednich za 2025 rok w obliczu niekorzystnych zjawisk, które zniszczyły uprawy warzyw w wielu regionach Polski?

Czym jest siła wyższa w rolnictwie?

Siła wyższa to nadzwyczajne i nieprzewidywalne okoliczności, które są niezależne od rolnika, a ich następstw nie można było uniknąć pomimo zachowania należytej staranności. Katalog zdarzeń uznawanych za siłę wyższą lub nadzwyczajne okoliczności jest otwarty, co oznacza, iż kierownik biura powiatowego ma możliwość indywidualnego rozpatrzenia każdej sprawy, biorąc pod uwagę okoliczności i przedstawione dowody.

Nawałnica, zalanie, gradobicie, przymrozek – co w tym przypadku?

W kontekście niekorzystnych zjawisk meteorologicznych, takich jak te obserwowane w ostatnim czasie, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) przypomina o konieczności niezwłocznego zgłaszania przypadków siły wyższej. Gradobicie, obok suszy, powodzi, mrozu, pioruna, obsunięcia ziemi czy zalania na skutek opadów, pozostaje klasycznym przykładem niekorzystnych warunków atmosferycznych, które mogą doprowadzić do zniszczenia upraw i tym samym zostać uznane za okoliczność nadzwyczajną.

Kluczowe kroki: Co rolnik musi zrobić niezwłocznie?

Gdy tylko dojdzie do zdarzenia, które kwalifikuje się jako siła wyższa i może mieć wpływ na powierzchnię kwalifikującą się do płatności, liczbę zwierząt lub zdolność rolnika do przestrzegania warunkowości, najważniejsze jest szybkie działanie. Rolnik powinien niezwłocznie złożyć do biura powiatowego ARiMR pisemne oświadczenie o zaistniałych okolicznościach, opatrzone czytelnym podpisem i datą złożenia. Do oświadczenia należy dołączyć dowody potwierdzające wystąpienie tych okoliczności. Ważne jest, aby dokumenty te trafiły do Agencji przed wydaniem decyzji o przyznaniu dopłat za 2025 rok.

Dowody w sprawie: Jak udokumentować straty?

Obowiązek dostarczenia dowodów spoczywa na beneficjencie, czyli rolniku. Dowodem może być wszystko, co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy i nie jest sprzeczne z prawem, w tym dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz raporty z oględzin (chociażby protokół z szacowania szkód).

Zachowanie prawa do płatności: Co to oznacza dla rolnika?

Jeżeli rolnik dostarczy dowody potwierdzające działanie siły wyższej lub wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności, a te zostaną uznane przez Kierownika Biura Powiatowego, rolnik zachowuje prawo do uzyskania płatności do gruntów rolnych lub zwierząt, których dotyczyło zdarzenie. Co równie ważne, nie są wobec niego stosowane kary. Kluczowym warunkiem jest to, aby grunty lub zwierzęta spełniały warunki kwalifikowalności w dniu wystąpienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności. jeżeli grunt lub zwierzę nie spełniało tych warunków w dniu złożenia wniosku o płatność, nie kwalifikuje się do pomocy z tytułu siły wyższej.

Ponadto, w przypadku gdy rolnik z powodu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności nie może wykonać obowiązków wynikających z norm i wymagań warunkowości, na które te okoliczności miały wpływ, nie podlega karom administracyjnym z tytułu ich nieprzestrzegania. Musi istnieć jednak bezpośredni związek między siłą wyższą a niespełnieniem danego wymogu lub normy.

Wnioski i zmiany w terminach. Jak to wygląda?

Warto również wiedzieć, iż jeżeli wniosek o płatność złożono w tzw. “terminie sankcyjnym” (od 17 czerwca do 11 lipca 2025 r.) z powodu działania siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, nie zostanie zastosowane zmniejszenie płatności o 1% za każdy dzień roboczy. Podobnie, jeżeli zmiana do wniosku została złożona w terminie sankcyjnym (od 2 lipca do 11 lipca 2025 r.) z tej samej przyczyny, również nie stosuje się zmniejszenia o 1%.

Istnieje także szczególny przypadek, w którym Minister Rolnictwa może określić, w drodze rozporządzenia, obszary uznawane za objęte działaniem siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności. W takiej sytuacji, w odniesieniu do określonych w tym rozporządzeniu warunków lub wymogów, rolnik nie składa do biura powiatowego ARiMR oświadczenia ani dowodów potwierdzających wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności lub siły wyższej. W tym scenariuszu, rolnik zachowuje prawo do otrzymania płatności i nie są wobec niego stosowane kary, w tym administracyjne, w związku z niewypełnieniem warunków lub wymogów, na które wpływ miało działanie siły wyższej.