1 miesiąc temu
Na świecie ceny rzepaku w sierpniu odnotowały serię spadków i wzrostów. A jak kształtują się one obecnie? I jak prezentuje się globalny rynek roślin oleistych w porównaniu z cenami w Polsce?
Na rosnące ceny rzepaku w sierpniu wpłynęły nie tylko perspektywy tegorocznych zbiorów tej rośliny oraz innych roślin oleistych. Ważnym czynnikiem, oddziałującym na ceny innych roślin oleistych okazują się ceny ropy naftowej na świecie. Każdy wzrost cen ropy ciągnie za sobą ceny rzepaku. Podobnie jest ze spadkami cen obu grup surowców.
Jak kształtują się ceny rzepaku na europejskim rynku?
Bieżący tydzień przyniósł kontynuację wzrostu cen rzepaku na giełdzie Euronext, która zaczęła się w czwartek 22 sierpnia. Od tego dnia cena rzepaku wzrosła z 449,75 EUR/t do 460,00 EUR/t w poniedziałek 26 sierpnia. Mało tego, wtorkowe notowania przyniosły kolejny skok. Na koniec sesji rzepak w kontrakcie na listopad osiągnął cenę 463,75 EUR/t. Na ten wzrost ceny rzepaku wpłynęło odbicie wartości ropy naftowej oraz kolejne podwyżki ceny malezyjskiego oleju palmowego.
Rośnie także cena kanadyjskiej canoli
W ubiegłym tygodniu ruszyły do góry także ceny rzepaku na kanadyjskiej giełdzie ICE. W sierpniu jego wartość spadała z 610,9 CAD/t w drugim dniu miesiąca, by osiągnąć 16 sierpnia minimum na poziomie 564,1 CAD/t. Od tego czasu cena wykazywała duże wahania. Jednakże od czwartku 22 sierpnia rzepak mocno zyskuje na wartości. Od tamtego dnia podrożał on z 565,5 CAD/t do 604,7 CAD/t i jest na dobrej drodze, by osiągnąć wartości z początku miesiąca.
Ceny rzepaku w sierpniu na poszczególnych giełdach w porównaniu z notowaniami na polskim rynku
fot. K.Kupczak (wg danych rynkowych)
Drożeje także soja na CBoT
Za Atlantykiem widać także wzrosty cen soi, która także drożeje od czwartku. W poniedziałek 26 sierpnia wartość kontraktu wrześniowego na giełdzie CBoT osiągnęła poziom 352,65 USD/t. Drożeją także inne kontrakty na soję.
Dla odmiany w ostatnich dniach na giełdach potaniał słonecznik oraz olej palmowy. Jednakże w poprzednich dniach także w ich przypadku notowano wzrosty cen.
Jakie jeszcze czynniki wpływają na ceny rzepaku w sierpniu?
Innym czynnikiem, który wpływa na ceny rzepaku okazuje się sytuacja w Rosji. O ile kraj ten zniósł zakaz eksportu rzepaku, to ogranicza go poprzez bardzo wysokie cła eksportowe. Rosyjskie władze nałożyły na ten surowiec 30-procentową taryfę celną, trwającą do 2026 r., przy minimalnej cenie 165 euro za tonę.
Przy takim obciążeniu celnym wątpliwe jest, czy surowiec będzie zbywalny i konkurencyjny na globalnym rynku. Ponadto postanowiono przedłużyć ważność ceł eksportowych na nasiona słonecznika o 50%, ale nie mniej niż 32 tys. ton, na okres od 1 września 2024 r. do 31 sierpnia 2026 r. Ponadto soję obłożono cłem w wysokości 20%, ale nie mniejszym niż 100 USD za tonę. Planuje się także przedłużenie cła wywozowego na olej słonecznikowy i śrutę słonecznikową na ten sam okres.
Drożeje także oliwa z oliwek
Na świecie drożeje także oliwa z oliwek. Co ciekawe, w Hiszpanii, która dostarczała na światowe rynki 40% tego oleju, zdetronizował ją olej słonecznikowy. Jest to skutek silnego wzrostu ceny oliwy z oliwek. Ten powszechnie używany w kuchni śródziemnomorskiej tłuszcz roślinny stał się tak drogi, iż nie dziwią już butelki oliwy z pierwszego tłoczenia zabezpieczone chipami przeciw kradzieżowymi. Jednakże rosnące ceny zmuszają konsumentów do przechodzenia na tańsze alternatywy.
W pierwszej połowie 2024 r. Hiszpanie kupili 107 milionów litrów wszystkich rodzajów oliwy z oliwek. Tymczasem samego oleju słonecznikowego kupili oni 179 milionów litrów. W roku 2023 oliwa z oliwek stanowiła 62% sprzedaży w ujęciu ilościowym, podczas gdy olej słonecznikowy stanowił prawie 34%.
Sprzedaż oliwy z oliwek spadła o 18% w porównaniu z pierwszą połową 2023 r. W tym czasie, według oficjalnych danych, sprzedaż oleju słonecznikowego wzrosła o 25%.
Butelka oleju słonecznikowego kosztowała w ubiegłym roku średnio 1,86 EUR/litr, podczas gdy droższe rodzaje oliwy z oliwek kosztowały ponad 6 EUR/litr, czyli o 50% więcej niż w 2022 r. Przyczyną takiego wzrostu cen oliwy były fale upałów na wiosnę i przedłużająca się susza, które zmniejszyły zbiory oliwek w ciągu ostatnich dwóch lat. Skutkiem tego podstawa diety śródziemnomorskiej znalazła się poza zasięgiem biednych gospodarstw domowych w Hiszpanii. W związku z tym przechodzą one na tańszy olej słonecznikowy. Pod koniec ubiegłego roku oliwę z oliwek spożywano głównie w gospodarstwach domowych z klasy średniej i wyższej.
Źródła: www.gov.pl, www.kaack-terminhandel.de, www.independent.co.uk
