10 miesięcy temu
Od miesięcy jeden temat nie schodzi z afisza: glifosat. Do kiedy będziemy go stosować? Czy zezwolenie wygaśnie już 15 grudnia, czy zostanie przedłużone o kolejne 10 lat? W czwartek, 16 listopada, Komisja Europejska zdecydowała w tej sprawie.
Dotychczas termin stosowania glifosatu w Unii Europejskiej miał upłynąć już w grudniu 2023 r. Jednak okazuje się, iż glifosat zostaje na dłużej. Do kiedy? KE przedłuży zatwierdzenie do 2033 r.! Jednak stawia warunki.
Kontrowersyjny glifosat: do kiedy w użyciu?
Przypomnijmy, kwestia glifosatu miała szansę na rozstrzygnięcie już w październiku. Wówczas (13.10.2023 r.) w SCOPAFF (Stały Komitet ds. Zwierząt, Roślin, Żywności i Pasz) odbyło się głosowanie w sprawie propozycji KE dotyczącej przedłużenia na 10 lat stosowania tej substancji czynnej. Jednak wówczas nie osiągnięto porozumienia. Sprawa więc trafiła do Komitetu Odwoławczego. Do tego czasu KE mogła przedstawić nowe propozycje rozwiązań. Jednak zgodnie z prawem unijnym, w przypadku braku wymaganej większości ostateczna decyzja należy do KE. Co ważniejsze, należało ją podjąć najpóźniej do 14 grudnia br. Albowiem dzień później (15.12.2023) wygasa dotychczasowy okres zatwierdzenia.
Komisja stawia warunki
Wiemy już zatem, iż glifosat zostaje na dłużej. Wiemy też, do kiedy.
Choć zatwierdzenie będzie przedłużone na 10 lat, to jednak pod pewnymi warunkami. Państwa członkowskie muszą zapewnić, iż wymogi co do stosowania glifosatu zagwarantują brak ryzyka przedostania się go do cieków wodnych i innych wód powierzchniowych. Są one bowiem odpowiedzialne za udzielanie krajowych zezwoleń na środki ochrony roślin. Tym samym mogą na szczeblu zarówno krajowym, jak i regionalnym wprowadzać dodatkowe ograniczenia w stosowaniu glifosatu.
Czego zatem może spodziewać się rolnik? Na pewno, jak w przypadku wszystkich środków ochrony roślin, glifosat należy stosować zgodnie z zasadami określonymi w etykiecie — instrukcji stosowania. Ponadto nobilitowane będzie wykorzystywanie wszelkich możliwych środków towarzyszących, które zminimalizują ryzyko szkodliwości zabiegu. Mogą to być np. specjalne dysze, ograniczające dyspersję cieczy roboczej. Co więcej, warunkowość wykonywania zabiegu glifosatem obejmie również zakaz stosowania glifosatu w okresie poprzedzającym zbiory.
Ograniczenia te obejmują zakaz stosowania przed zbiorami jako środka osuszającego/desykującego oraz potrzebę wprowadzenia pewnych środków w celu ochrony organizmów niebędących przedmiotem zwalczania — czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej.
Warto dodać, iż ograniczenia w stosowaniu glifosatu powinny być nakładane przez państwa członkowskie w oparciu na wynikach oceny ryzyka. Punktem wyjścia w tym przypadku powinna być przede wszystkim ochrona różnorodności biologicznej.
Glifosat — do kiedy można stosować
Podsumowując, dotychczasowe zatwierdzenie glifosatu wygasa 15 grudnia 2023 r. Natomiast jego odnowienie KE przyjmie na 10 lat. Tu rodzi się pytanie: dlaczego nie na 15 lat, jak to zwykle się odbywa w przypadku innych substancji czynnych? Przypominamy zatem, iż obecną rejestrację wydano w drodze wyjątku na 5 lat. Decyzję tę poprzedziła kompleksowa ocena w latach 2012–2017. Kolejną ocenę przeprowadzono w latach 2019–2023 r.
W ten sposób dwukrotnie w krótkim czasie sprawdzono, czy spełnione są kryteria zatwierdzania określone w prawodawstwie UE dotyczącym pestycydów — wyjaśnia Komisja Europejska.
Jednak w związku z nieustającymi wątpliwościami opinii publicznej i intensyfikacją badań nad glifosatem, KE zakłada ponowne rozważenie tych kwestii. Dlatego zatwierdzenie tej substancji czynnej zostanie odnowione na okres krótszy niż maksymalnie możliwy. W tym przypadku obejmuje on właśnie 10 lat.
Źródło: Komisja Europejska
