Innowacyjne siewniki punktowe: precyzja, gromadzenie danych, zmienne dawkowanie, optymalny plon

Uzyskanie wysokich plonów takich roślin jak buraki cukrowe, kukurydza, soja czy słonecznik to zasługa m.in. nowoczesnych rozwiązań technicznych, jakie stosuje się w siewnikach punktowych. Te, aby sprostać wymaganiom obecnych czasów, musiały przejść modernizację. O trendach jakie wystąpiły w konstrukcji siewników punktowych i technologiach, jakie wspomagają siew precyzyjny, piszemy poniżej.

Precyzyjny siew dzięki elektrycznym napędom

Dominująca na rynku gama siewników punktowych to maszyny z mechanicznymi napędami aparatów wysiewających w dużej mierze dostępne z pneumatycznym systemem podaży nasion do gleby. Siewniki wpisujące się w koncepcję rolnictwa precyzyjnego są bardziej zaawansowane techniczne. Wyróżnia je elektryczny napęd zespołów wysiewających, który wyeliminował z konstrukcji siewników napędy mechaniczne. Silniki elektryczne są wbudowane w wodoszczelną osłonę, która chroni je uderzeniami mechanicznymi oraz pyłem. Elektryczny napęd gwarantuje stałe obroty tarcz dopasowane do prędkości jazdy agregatu. W ten sposób wyeliminowano problem poślizgu kół napędowych. Ponadto dzięki silnikom elektrycznym każda z sekcji wysiewającej pracuje niezależnie i jest oddzielnie sterowana.

Zarządzanie siewem i monitorowanie go

Silniki elektryczne są sterowane dzięki terminala znajdującego się w kabinie ciągnika. Dzięki temu operator bez wychodzenia z traktora może sterować procesem siewu jak i kontrolować jego przebieg. Rozwiązanie oferuje dwie możliwości, które rewolucjonizują tradycyjny siew punktowy. Mianowicie poprzez zmianę prędkości tarcz w aparatach wysiewających można z poziomu kabiny operatora w trakcie pracy zmieniać odległość pomiędzy nasionami w rzędzie a tym samym obsadę wysiewu nasion na m² (na 1 ha). W ten sposób można dopasować obsadę roślin (dawkę wysiewu) do warunków poszczególnych stref na polu. Czynność ta może odbywać się automatycznie na podstawie map aplikacyjnych i urządzeń GPS.

Siewniki wyposażone w elektryczny napęd aparatów wysiewających mogą aplikować zmienne dawki nasion na podstawie map aplikacyjnych, fot. Kuhn

Nie tylko w rzędzie

Zmienna prędkość tarcz w poszczególnych sekcjach wysiewających umożliwia uzyskanie naprzemiennego wysiewu nasion w dwóch rzędach (tzw. efekt trójkąta). Jak podają producenci siewników, system siewu naprzemiennego zapewnia każdej roślinie więcej powierzchni dla wzrostu niż konwencjonalny system rzędowy. Ponadto rośliny mają lepszy dostęp do światła i bardziej wykorzystują wodę i substancje odżywcze, co korzystnie przekłada się na wyższe plony.

Inną funkcją jaką oferuje elektryczny napęd tarcz wysiewających jest Section Control, czyli automatyczne wyłączanie pracy aparatów w poszczególnych sekcjach w momencie, kiedy dana sekcja wyjeżdża poza granicę działki lub wjeżdża na obszar już zasiany. Poszczególne sekcje są automatycznie załączane gdy tylko znajdą się na obszarze przeznaczonym do zasiania. Funkcja Section Control ułatwia pracę oraz oszczędza nasiona podczas pracy na poprzeczniakach oraz klinach.

Siewniki z elektrycznym napędem są oferowane przez wielu producentów sprzętu rolniczego. Niektórzy z nich montują w siewnikach oddzielne generatory prądu w wyniku czego maszyna nie pobiera energii elektrycznej z układu elektryki ciągnika.

Zbieranie danych

Innowacyjne siewniki wyposażone są w układ elektronicznego sterowania, który umożliwia obsługę maszyny z poziomu kabiny operatora. Duże możliwości oferuje standard wymiany danych ISOBUS, który staje się standardem w nowoczesnych maszynach. Stąd też terminale obsługujące siewniki ze standardem ISOBUS dysonują rozbudowanymi funkcjami pełniąc zarazem rolę klasycznych tabletów. Poza ustawieniami parametrów maszyny terminal pokładowy zapamiętuje wysianą ilość materiału siewnego i nawozu (dotyczy wersji maszyn z siewnikami nawozowymi), wielkość obsianej powierzchni, czas pracy oraz oblicza przeciętną wydajność w ciągu godziny. Dane te mogą być integrowane z pozycją GPS maszyny a następnie przenoszone lub bezprzewodowo transferowane na komputer ze specjalnym oprogramowaniem umożliwiającym obróbkę pozyskanych danych.

Coraz częściej siewniki punktowe są wyposażone w magistralę ISOBUS. Dzięki temu możliwe jest sterowanie maszyną jak również zbieranie danych o jej pracy, fot. J. Skudlarski

Dwukierunkowa wymiana danych – klucz do rolnictwa 4.0

Punktowe siewniki wyposażone w sterowanie elektroniczne, elektryczny napęd tarcz wysiewających i różnego rodzaju czujniki mogą wpisywać się w koncepcję dwukierunkowej wymiany danych wymaganej w programie dofinansowania zakupu maszyn i urządzeń dla Rolnictwa 4.0. Mianowicie z pracujących na polu siewników punktowych do biura drogą bezprzewodową mogą spływać dane telemetryczne dotyczące pracy tych maszyn jak np. ilość wysianych nasion, wydajność, czas pracy dzięki czemu można kontrolować przebieg siewu. Takie dane mogą być zapisywane w programie do zarządzania gospodarstwem rolnym.

Z drugiej strony z biura do operatora maszyny można wysyłać zlecenia, wytyczne jak również mapy aplikacyjne dotyczące siewu nasion w zmiennych dawkach.

Technologia VRS, czyli zmienne dawkowanie nasion – wydajność i oszczędność

Zaawansowane technicznie siewniki punktowe umożliwiają siew nasion w zmiennej dawce (obsadzie na m²). Polega ona na dostosowaniu dawki nasion do danej strefy pola w zależności od różnych czynników, takich jak zasobność gleby w składniki odżywcze gleby czy zdolność gleby do magazynowania wody. Pozwala ona nie tylko zwiększyć plony, ale także zmniejszyć ilość użytego materiału siewnego a tym samym koszty siewu.

Technologia zmiennych dawek siewu (VRS – Variable Rate Seeding) wymaga zastosowania precyzyjnej nawigacji GPS ale również dodatkowych zasobów informacji jakie dostarczają narzędzia cyfrowe. Przede wszystkim podstawowym krokiem w technologii VRS jest identyfikacja stref pola o różnej produktywności. Strefy pola różniące się plonowaniem można identyfikować na podstawie map plonów sporządzanych dzięki czujnikom plonu montowanych na kombajnach i sieczkarniach. Wiarygodny wynik daje naniesienie na siebie map plonów sporządzonych na tym samym polu w różnych latach. Innym źródłem danych jest teledetekcja satelitarna. Informatyczne narzędzia umożliwiające analizę obrazu pozwalają na wyznaczenie wskaźników wegetacji roślin a tym samym identyfikację stref pola. Istotny zasób informacji na potrzeby technologii VRS dostarczają badania przewodnictwa elektrycznego gleby. Na podstawie tych badań powstają mapy przewodności glebowej pozwalające również identyfikować strefy pola o różnej produktywności.

Wiele siewników punktowych wyposażono w standard dwukierunkowej wymiany danych co wpisuje je w koncepcję Rolnictwa 4.0, fot. J. Skudlarski

Wiedza dotycząca adekwatności gleb oraz specyfiki terenu poszczególnych strefach pola pozwala dobrać odpowiednie dawki nasion, które można precyzyjnie aplikować.

Oferta producentów siewników punktowych

Siewniki punktowe dostępne są w ofercie producentów krajowych jak i zagranicznych. Rodzimym wytwórcą tych maszyn jest Unia Group. Producent ten ma w swej ofercie siewniki serii Delta dostępne w wersjach o szerokości 3 i 4,5 m.

Bogatą ofertą siewników punktowych dysponują producenci zagraniczni. W ich ofercie znajdują się siewniki z elektrycznym napędem aparatów aplikujących nasiona. Takie maszyny oferują firmy: Amazone (siewniki ED), Horsch (siewnik Maestro), Kuhn (Maxima), Kongskilde (Aeromat Advance), Kverneland (Optima TFProfi e-drive), Maschio Gaspardo (maszyny Isotronic, Chrono), Monosem (NG Plus i ME Monoshox) i Väderstad (siewniki Tempo).