Jaki będzie podatek rolny 2024 r.? Stawka budzi ogromne emocje

Prezes GUS ogłosił 19 października średnią cenę skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających rok podatkowy 2024. Na jej podstawie ustalony będzie podatek rolny 2024. Sprawdźmy zatem, jaka jest ta cena i jaki przyjdzie płacić nam podatek od ha gruntów rolnych oraz pozostałych.

Ogłoszona pod koniec drugiej dekady października 2023 r. średnia cena żyta, na której podstawie ustala się podatek rolny 2024, momentalnie wzbudziła ogromne emocje wywołujące sprzeciw organizacji rolniczych. Dowiedzmy się, skąd to wzburzenie?

Podatek rolny co to?

Podatek rolny obejmuje użytki rolne z wyłączeniem gruntów, na których prowadzona jest inna działalność gospodarcza niż rolnicza.

• Opodatkowaniu podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne.
• Za gospodarstwo rolne uważa się obszar o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 hektar fizyczny.
• Na terenie tych gruntów musi być prowadzona działalność rolnicza.
• Natomiast za działalność rolniczą uważana jest:
  • hodowla zwierząt (w tym przemysłowych fermowych, produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, chów i hodowla ryb);
  • uprawa i hodowla roślin (rolniczych, przemysłowych, warzywnych, ozdobnych, sadowniczych, szkółkarskich, grzybów uprawnych, produkcja materiału siewnego).

Gruntami rolnymi natomiast nie są:

• użytki rolne, przez które przebiegają urządzenia przemysłowe, służące na przykład do odprowadzania płynów czy energii elektrycznej;
• użytki zajęte na pasy technologiczne, służące do odpowiedniej eksploatacji tych urządzeń,
• użytki zajęte przez strefy bezpieczeństwa oraz strefy kontrolowane wyżej wymienionych urządzeń.

Podatek rolny 2024 — kto płaci?

Podatek rolny opłacają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej (spółki). By zaistniał obowiązek podatkowy, dany podmiot powinien być:

• właścicielem gruntów,
• użytkownikiem wieczystym gruntów,
• posiadaczem samoistnym gruntów,
• posiadaczem gruntów, które stanowią własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Obowiązek podatkowy dla podatku rolnego powstaje z pierwszym dniem miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym podatnik objął grunt na jednej z powyższych zasad.

Podatek rolny stawka 2024

Stawkę podatku dla gruntów gospodarstwa rolnego ustala się na podstawie równowartości pieniężnej 2,5 q żyta liczonej od 1 hektara przeliczeniowego. Dla pozostałych gruntów rolnych, które podlegają podatkowi rolnemu, jest to natomiast 5 q żyta liczone również od 1 hektara.

Równowartość pieniężną q żyta ustala się jako średnią ceny żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy.

Przeanalizowaliśmy ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy za lata 2014–2024. W tych bowiem latach ustalenie stawki podatku prowadzi się właśnie na podstawie średniej ceny skupu żyta z ostatnich 11 kwartałów.

Podatek rolny stawki w latach 2014–2024

Stawka podatku rolnego nie podlega zaokrągleniu. Natomiast do pełnych złotych zaokrąglamy kwotę podatku rolnego.

Sprzeciw organizacji rolniczych wobec stawki podatku rolnego 2024

Tego samego dnia, tj. 19 października 2023 r., w którym prezes GUS podał cenę skupu żyta za 11 kwartałów, będącą podstawą do ustalenia podatku rolnego na 2024 r., zaprotestowały przeciwko niej organizacje rolnicze. Ściśle mówiąc, Zachodniopomorska Izba Rolnicza uważa, iż ta kwota jest „stanowczo za wysoka”.

Wiele bowiem gospodarstw nie udźwignie tego podatku, gdyż są w sytuacji finansowej zagrażającej ich egzystencji.

Właściwie ZIR swoją argumentacją obejmuje cały obszar Polski. Mianowicie uważa, iż praktycznie na terenie całego kraju w bieżącym roku miała miejsce wyjątkowa kumulacja niekorzystnych zjawisk: atmosferycznych i gospodarczych pogarszających rentowność wielu gospodarstw rolnych.

Czy stawka podatku rolnego może być mniejsza?

Aby zmienić stawkę podatku rolnego, potrzeba obniżyć cenę skupu żyta za okres 11 kwartałów, przyjmowaną jako podstawę do ustalenia podatku rolnego na rok podatkowy 2023 na obszarze gminy. Uprawnienia do tego ma rada gminy (podstawą art. 6 ust. 3 ustawy o podatku rolnym). Z tego więc wynika, iż rada gminy może obniżyć wartość 89,63 zł za 1 dt i wskazać inną — oczywiście niższą. Uchwała rady gminy w sprawie średniej ceny skupu żyta jest podstawą do ustalenia stawki podatku rolnego zarówno w odniesieniu do gruntów gospodarstw rolnych, jak i gruntów pozostałych.

I właśnie o powyższą zmianę ceny q żyta apeluje do włodarzy miast i gmin zarząd ZIR.

Warto wiedzieć, iż podatnicy mogą również skorzystać z ulg od podatku rolnego, takich jak:

• ulga inwestycyjna — połączona z budową lub modernizacją budynków powiązanych z prowadzeniem działalności rolnej. Może objąć 25% należnego podatku;
• ulga dla terenów podgórskich i górskich — obejmuje tereny zaklasyfikowane jako tereny podgórskie i górskie. Stawkę podatku można obniżyć o 30%;
• ulga z powodu stanu klęski żywiołowej — przyznawana zgodnie z nazwą w przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej.

Kiedy podatek rolny 2024? Terminy opłat

W wypadku, gdy podatek rolny nie przekracza 100 zł, opłaca się go jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty, czyli do 15 marca roku podatkowego. Natomiast o ile podatek rolny 2024 jest równy lub wyższy niż 100 zł, powinno się go opłacić w ratach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

Źródło: GUS