3 godzin temu
Rząd szykuje płatność za ochronę torfowisk i terenów podmokłych objętych GAEC 2 – rekompensując straty wynikające z zakazu orki, przekształcania TUZ i drenażu. Budżet interwencji to ok. 306 mln zł (2026–2027), a wnioski ruszą od 15 marca 2026 r. Stawki sięgają 2 387 zł/ha/rok w wariancie przekształcenia gruntów ornych w użytki zielone.
W przyszłym roku mają zostać uruchomione nowe dopłaty dla rolników: płatność za ochronę torfowisk i terenów podmokłych użytkowanych rolniczo.
Zmiana wynika z nowelizacji ustawy PS WPR, którą rząd planuje przyjąć jeszcze w tym roku. Projekt został omówiony na posiedzeniu Komitetu Monitorującego PS WPR 19 września 2025 r.
Dlaczego powstaje nowa płatność?
Od 2025 r. obowiązuje norma GAEC 2, która wprowadza ograniczenia na gruntach podmokłych i torfowiskach. Na tych terenach rolnicy muszą m.in. zrezygnować z orki, przekształcania TUZ, odnawiania rowów melioracyjnych czy budowy instalacji drenujących. To oznacza realne straty w produkcji i mniejsze możliwości gospodarowania.
Komitet Monitorujący PS WPR zaproponował, aby rolnicy otrzymywali rekompensaty za te ograniczenia. Dlatego powstaje nowa interwencja rolno-środowiskowo-klimatyczna „Ochrona torfowisk i obszarów podmokłych na gruntach użytkowanych rolniczo”.
Minister rolnictwa tłumaczy, iż celem interwencji jest zrekompensowanie rolnikom strat wynikających z wymagań GAEC 2. Resort podkreśla, iż ta płatność ma chronić torfowiska i gleby organiczne, które działają jak naturalne magazyny wody i CO₂, zmniejszają ryzyko suszy, powodzi i pożarów, a do tego utrzymują cenne siedliska roślin, ptaków i zapylaczy.
Trzy warianty dopłat – stawki i warunki
Interwencja ma obejmować trzy formy:
Torfowiska i podmokłe tereny na TUZ. Stawka: 581 zł/ha/rok
- zakaz zaorywania i przekształcania,
- możliwa tylko renowacja płytką uprawą raz na 4 lata,
- zakaz drenażu i wydobywania torfu
Torfowiska i podmokłe tereny na gruntach ornych. Stawka: 627 zł/ha/rok
- brak orki, tylko płytka uprawa do 15 cm,
- zakaz drenażu i wydobywania torfu
Przekształcanie GO w użytki zielone. Stawka: 2 387 zł/ha/rok
- wysianie mieszanki i wieloletnie użytkowanie jako TUZ
- zobowiązanie: 5 lat
Dla kogo nowe dopłaty?
- Dla rolników posiadających użytki rolne objęte normą GAEC 2,
- działek min. 0,1 ha,
- minimalna powierzchnia gospodarstwa: 1 ha.
W Polsce normą GAEC 2 objęte jest około 400 tys. ha. Z tego 38 tys. ha to grunty orne, a ponad 360 tys. ha to TUZ-y.
Budżet interwencji to ok. 306 mln zł na lata 2026–2027. Część środków zostanie przesunięta z interwencji leśno-zadrzewieniowych, które cieszyły się zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem rolników niż zakładano.
Nowe przepisy mają wejść w życie przed startem naboru wniosków o dopłaty bezpośrednie w 2026 r., a rolnicy będą mogli składać wnioski od 15 marca 2026 r.
