4 tygodni temu
Unijne plony 2024 większości upraw będą niższe od wieloletnich średnich. Jakie czynniki wpłynęły na taką sytuację?
Niższe plony 2024, w porównaniu z poprzednimi latami, stanowią duże zagrożenie dla rolników. Między innymi dlatego, iż pomimo spadku produkcji ceny najważniejszych surowców pozostają niskie na skutek sytuacji na świecie. Niskie ceny zbóż na najważniejszych światowych giełdach wpływają na sytuację na poszczególnych rynkach unijnych krajów.
Jakie czynniki wpłynęły na plony 2024?
W tym roku nastąpiła kumulacja niekorzystnych zdarzeń meteorologicznych, które wpłynęły na tegoroczne plony. W Europie Północnej i Zachodniej czynnikiem, jaki wpłynął na wielkość produkcji, okazały się długotrwałe i nadmierne opady. Spowodowały one przede wszystkim opóźnienia w pracach polowych, w tym w zbiorach zbóż ozimych, w szczególności pszenicy i jęczmienia. Nadmiar wody spowodował ich wyleganie oraz spowodował spadek jakości ziarna. Ponadto częste opady deszczu utrudniały zbiory w północnej Francji, krajach Beneluksu i północno-zachodnich Niemczech.
Dla odmiany w południowej, południowo-wschodniej i wschodniej części Europy czynnikiem destrukcyjnym okazały się susze i nadmierne temperatury. Wpłynęły one głównie na spadek prognoz dla plonów słonecznika i kukurydzy. W szczególności wysokie temperatury okazały się kłopotem w regionach dotkniętych brakami wody. Dotyczyło to między innymi państw Półwyspu Bałkańskiego: Rumunii, Bułgarii i Grecji, a także Węgier.
Jakie są najnowsze prognozy plonów na tle ostatnich pięciu lat?
W przypadku zbóż ogółem można spodziewać się spadku plonów w 2024 o 3% w stosunku do lipcowych prognoz i o 2% w stosunku do pięcioletniej średniej. Plony pszenicy mają być niższe o 3% w stosunku do średniej 5-letniej. Z kolei plony pszenicy twardej mają być niższe o 2%. Dla odmiany wyższe o 2% mają być plony jęczmienia. Duża w tym zasługa wzrostu zbiorów jęczmienia jarego, które mają być wyższe o 9% w stosunku do średniej z 5 lat. Dla odmiany plony jęczmienia ozimego mają być niższe o 5% od średniej. Mniejsza o 4% ma być produkcja kukurydzy na ziarno. Z drugiej strony wyższe od średniej z pięciu lat o 1% mają być plony żyta i pszenżyta w 2024 r.
Ponadto można spodziewać się mniejszych zbiorów rzepaku (-3%), ziemniaków (-1%), słonecznika (-5%). Dla odmiany wyższe będą zbiory kukurydzy na zielonkę (+3%) czy soi (+1%). Tymczasem plony buraków cukrowych mają nie odbiegać od średniej z ostatnich pięciu lat.
A jak kształtują się plony 2024 na tle lipcowych prognoz
Niestety, dla większości upraw sierpniowe prognozy są słabsze od tych z lipca. Poniżej przedstawimy spodziewane spadki plonów.
| Uprawa | Różnica sierpniowych szacunków w stosunku do lipca 2024 (w proc.) |
| pszenica | -3 |
| pszenica twarda | +1 |
| jęczmień ozimy | -2 |
| jęczmień jary | -0* |
| żyto | -1 |
| pszenżyto | -1 |
| kukurydza na ziarno | -3 |
| rzepak i rzepik | -1 |
| ziemniaki | -0* |
| buraki cukrowe | +0* |
| słonecznik | -2 |
| soja | -4 |
| kukurydza na zielonkę | -0* |
* – wartość poniżej jednego procenta
Plony w Wielkiej Brytanii — także w dół
Co prawda Wielka Brytania nie jest już w UE, ale i ona spodziewa się plonów 2024 poniżej średniej. Mianowicie średni plon jęczmienia ozimego ogółem będzie prawdopodobnie o 11% niższy od średniej pięcioletniej. Także mniejsze od średniej z 5 lat będą plony pszenicy. Konkretnie to Brytyjczycy mówią o 7% spadku. Rozczarowały ich także zbiory owsa ozimego mniejsze o 6% wobec pięciolatki. Niestety także całkowity plon rzepaku spadł o 9% na tle 5 ostatnich lat.
W przypadku rolnictwa na wyspach przyczyny tak niskich plonów upatruje się również w pogodzie. Zresztą ulewne deszcze i plaga szkodników wciąż sprawiają problemy w brytyjskich uprawach.
Źródło: ec.europa.eu
