Kredyty węglowe dla gospodarstw? Ministerstwo wyjaśnia zasady

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało oficjalne wyjaśnienia dotyczące wykupu certyfikatów węglowych od rolników w odpowiedzi na wniosek Zarządu KRIR. W piśmie z 23 listopada 2025 r. resort szczegółowo odniósł się do zasad certyfikacji pochłaniania CO₂ i redukcji emisji w rolnictwie w kontekście unijnego rozporządzenia CRCF, które obowiązuje od 26 grudnia 2024 r.

Kredyty węglowe dla gospodarstw? Ministerstwo wyjaśnia zasady

Nowe regulacje budzą duże zainteresowanie gospodarstw, szczególnie w kontekście potencjalnych dodatkowych przychodów ze sprzedaży kredytów węglowych firmom. Wyjaśnienia MRiRW rozwiewają część wątpliwości, ale równocześnie pokazują, iż system jest dopiero w fazie wdrożenia — a wiele elementów wciąż powstaje.

Czym jest rozporządzenie CRCF i kogo obejmuje?

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/3012 — czyli tzw. CRCF — wprowadza unijny standard certyfikacji działań usuwających CO₂ z atmosfery i redukujących emisje gazów cieplarnianych.

Jego celem jest zwiększenie wiarygodności kredytów węglowych, dzięki:

• jednolitym zasadom,
• nadzorowi Komisji Europejskiej,
• certyfikacji prowadzonej przez organizacje zatwierdzone przez KE.

System obejmuje trzy obszary:

1. trwałe pochłanianie dwutlenku węgla (np. wychwyt CO₂ i składowanie geologiczne),
2. składowanie dwutlenku węgla w produktach (np. w materiałach budowlanych),
3. techniki węglochłonne w rolnictwie i leśnictwie.

To właśnie trzeci obszar dotyczy bezpośrednio gospodarstw rolnych — chodzi o praktyki rolnicze prowadzące przez min. 5 lat do zwiększenia pochłaniania CO₂ lub redukcji emisji z gleby.

W obecnym kształcie rozporządzenie nie obejmuje redukcji metanu z produkcji zwierzęcej, jednak do 31 lipca 2026 r. KE oceni możliwość rozszerzenia systemu także o ten zakres.

Rynek certyfikacji rolnictwa węglowego dziś

MRiRW podkreśla, iż mimo wejścia w życie CRCF, system unijny nie pozostało wdrożony w praktyce, ponieważ realizowane są prace nad metodykami certyfikacji. Mają one określić m.in.:

• zakres zobowiązań dla gospodarstw,
• okresy monitoringu,
• standardowe i indywidualne poziomy bazowe,
• zasady odpowiedzialności.

Dopiero po ich przyjęciu certyfikacja w ramach CRCF faktycznie ruszy.

Obecnie w UE nie ma podmiotów certyfikujących zgodnie z CRCF.

Jednocześnie na rynku wciąż funkcjonują firmy oferujące certyfikację rolnictwa węglowego na zasadach komercyjnych, opracowanych samodzielnie, poza systemem CRCF. MRiRW zaznacza, że:

• te podmioty mogą kontynuować działalność, również po uruchomieniu nowego systemu,
• ale nie będą objęte nadzorem KE, jeżeli nie poddadzą się zatwierdzeniu.

Resort przypomina także o zasadach ochrony rolników:

• w razie podejrzeń nieprawidłowości w umowach można zgłaszać sprawę do UOKiK,
• spory wynikające z niewywiązywania się z umowy można kierować do sądu lub do rzecznika konsumentów.

Kto będzie wydawał kredyty węglowe i kto je kupi?

MRiRW wyjaśnia, iż zgodnie z CRCF:

• kredyty węglowe będą wydawane przez rejestr prowadzony przez organizację ds. certyfikacji,
• gospodarstwa otrzymają certyfikaty dopiero po audycie w gospodarstwie.

W 2028 r. Komisja Europejska uruchomi centralny unijny rejestr, który przejmie proces wydawania kredytów węglowych.

Resort podkreśla jednocześnie bardzo istotną informację:

CRCF nie reguluje rynku handlu certyfikatami.

Oznacza to, że:

• kredyty węglowe nie będą wykorzystywane do obniżania emisji w gospodarstwie,
• będą mogły być sprzedawane na zasadach komercyjnych — np. firmom chcącym wykazać aktywność prośrodowiskową.

Kupowanie certyfikatów przez przedsiębiorstwa — również z sektorów niezwiązanych z rolnictwem — pozostanie więc dobrowolne i uzależnione od popytu rynkowego.

Co to oznacza dla rolników?

Z wyjaśnień MRiRW wynika, że:

• Możliwość sprzedaży kredytów węglowych pozostaje otwarta, ale będzie zależała od rynku.
• Nowy system certyfikacji dopiero powstaje, a szczegółowe zasady mają zostać doprecyzowane w aktach delegowanych.
• Do 2028 r. nie będzie centralnego unijnego rejestru, więc pierwsze certyfikaty CRCF pojawią się dopiero po jego uruchomieniu.
• Firmy oferujące certyfikację już dziś działają poza systemem europejskim, więc gospodarstwa powinny uważnie analizować umowy.

Najważniejsze wnioski dla gospodarstw

• CRCF nie daje jeszcze możliwości uzyskania certyfikatów zgodnych z systemem UE — bo system nie jest gotowy.
• Kredyty węglowe będą mogły być sprzedawane firmom, ale rozporządzenie nie gwarantuje popytu.
• Rolnicy powinni zachować ostrożność przy podpisywaniu umów z prywatnymi firmami certyfikującymi.
• Decydujące zasady dla rolnictwa są wciąż opracowywane i zostaną opublikowane w metodykach certyfikacji.

System certyfikacji pochłaniania CO₂ w rolnictwie ma potencjał stać się źródłem dodatkowych przychodów, ale obecny etap wdrażania CRCF oznacza, iż rynek jest w fazie przejściowej. Gospodarstwa zainteresowane wejściem do projektów węglowych powinny śledzić proces legislacyjny i decyzje KE — ponieważ to one zadecydują o realnej opłacalności certyfikacji dla rolników.