Raport IUNG: Skrajny deficyt wody w glebie. Rolnicy, szykujcie się na trudny sezon

Zdjęcie: Rolniku! Tylko do 15 października możesz zgłaszać wnioski suszowe

Początek 2025 roku przynosi poważne wyzwania dla rolników. Eksperci z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG-PIB) ostrzegają przed narastającym problemem suszy rolniczej w Polsce. Jak podkreśla prof. dr hab. Mariusz Matyka, dyrektor instytutu, obecne warunki atmosferyczne budzą uzasadnione obawy – zarówno pod względem opadów, jak i temperatur.

Deficyt opadów – niepokojące dane dla rolników

Od początku roku obserwujemy poważny niedobór opadów w większości województw. W porównaniu do średnich wieloletnich (ostatnie 30 lat), suma opadów wynosi od 0 do zaledwie 50% normy – w zależności od regionu. Najlepsza sytuacja występuje na północnym wschodzie Polski, natomiast północno-zachodnia część kraju walczy z dramatyczną suszą, gdzie opady wynosiły zaledwie 13–29% normy.

Największe deficyty odnotowano w lutym i marcu na południu Polski, podczas gdy wschodnie i centralne regiony radziły sobie nieco lepiej.

SPRAWDŹ TAKŻE: Polska walczy z historyczną suszą – alarmujące dane o stanie wód i wilgotności gleby

Wzrost temperatur pogłębia suszę

Niepokojące są także dane dotyczące temperatur. W styczniu 2025 r. średnie temperatury przekroczyły normę z ostatnich 30 lat o choćby 4,4°C, a w marcu odchylenia sięgały 1,6°C. Wyższe temperatury to szybsze parowanie wody z gleby, co w połączeniu z niedoborem opadów znacząco zwiększa ryzyko suszy rolniczej.

Susza glebowa – zagrożenie dla upraw

Model SoilClim stosowany przez IUNG wskazuje na występowanie głębokiej suszy w profilu glebowym. Niskie opady zimowe oraz wysokie temperatury spowodowały, iż wilgotność wierzchniej warstwy gleby spadła do poziomu 20–40%. Tak niski poziom nasycenia wodą oznacza realne zagrożenie dla roślin, zwłaszcza jeżeli w najbliższych tygodniach nie pojawią się znaczące opady.

To nie tylko problem Polski – z podobnymi warunkami mierzy się dziś większość państw południowej Europy.

Monitoring suszy i przewidywania plonów

Choć w tej chwili Indeks Plonów (IPO) nie wskazuje jeszcze na spadki w plonach zbóż ozimych i rzepaku, sytuacja może się gwałtownie zmienić. Korzystne warunki przezimowania roślin chronią je na razie przed stratami, jednak dalszy brak opadów może odbić się na plonach.

Pierwszy komunikat Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej dotyczący możliwych strat w plonach pojawi się po 21 maja i będzie dostępny na stronie susza.iung.pulawy.pl.

źródło: IUNG, wp.pl