Światowy rynek ziemniaków pod presją

Światowy rynek ziemniaków w tym roku charakteryzuje się wysokimi cenami. Jednak w większości państw europejskich z powodu niekorzystnych warunków pogodowych tegoroczne zbiory będą niższe, a na rynku można odczuć niedobór produktów.

Sprawdzamy, jak wygląda sytuacja u głównych graczy rynkowych w Europie i poza kontynentem.

Zmniejszona podaż ziemniaków na rynku zachodnioeuropejskim

Większość państw europejskich odczuwa niedobory ziemniaków. Mniejsze zbiory są spowodowane niekorzystną pogodą (chłodna wiosna i suche lato). To także konsekwencja ubiegłorocznego wzrostu cen nawozów azotowych oraz niskiej opłacalności uprawy ziemniaków w poprzednich latach. Czy będzie to miało wpływ na światowy rynek ziemniaków okaże się po zakończeniu sezonu.

Holandia

W Niderlandach duży wpływ na tegoroczne zbiory ziemniaków mają warunki pogodowe. Zimna i mokra wiosna, następnie susza i późniejsze obfite opady deszczu spowolniły wzrost roślin i przyczyniły się do wyraźnego spadku plonów. W sierpniu zbiory ziemniaków były jeszcze mniejsze niż bardzo niska produkcja ubiegłoroczna. Prawdopodobnie niska podaż ziemniaków w dalszej części sezonu wywrze jeszcze większą presję na rynek, który już w tej chwili znajduje się pod presją. Wyraźnie brakuje również surowców do produkcji mrożonych frytek, który to sektor dynamicznie się rozwija.

Belgia

Producenci z Belgii mają wiele obaw dotyczących tegorocznego sezonu. Pogoda była niesprzyjająca zarówno wiosną, jak również na początku zbiorów, co wyraźnie wpłynęło tak na opóźnienie zbiorów, jak i na plony. W przeciętnych latach Belgowie zbierają ziemniaki do końca października, w tym roku nie wiadomo jak długo potrwa sezon zbiorów. Plantatorzy obawiają się, iż nie starczy czasu, aby bulwy osiągnęły odpowiednie rozmiary. Już na początku jesieni są przekonani, iż plonowanie późnych odmian będzie gorsze niż przed rokiem.

Niemcy

Wysoki poziom cen ziemniaków utrzymuje się u naszych zachodnich sąsiadów. Z powodu braku opadów deszczu, na początku sezonu zbiorów ziemniaków brakowało bulw dużego kalibru. Z kolei przedłużające się deszcze w sierpniu przyczyniły się do opóźnienia zbiorów późniejszych odmian. Deszcze utrudniły też prawidłową ochronę plantacji. Duże ilości ziemniaków kupowali handlowcy detaliczni oraz przetwórcy, oferując producentom ceny wyższe niż w handlu hurtowym. Ponadto w tym roku dość ograniczona była podaż ziemniaków importowanych. Pod koniec sierpnia na rynku panowała zrównoważona relacja między popytem a podażą, która powoli się zwiększa. Jednak wraz z zakończeniem wakacji, niemieccy handlowcy spodziewają się zwiększenia popytu na ziemniaki.

Francja

Francja przez cały czas boryka się z niedoborem ziemniaków po niskiej ubiegłorocznej produkcji. Tegoroczny sezon rozpoczął się niewielkimi zapasami lub ich brakiem. Ze względu na warunki pogodowe sadzenie ziemniaków w głównych obszarach produkcyjnych było w tym roku opóźnione o około 20 dni. Dlatego w sierpniu popyt przez cały czas przewyższał podaż, a ceny nie spadały. Dodatkowo na zwiększanie się popytu wpływały niskie, wręcz jesienne temperatury. jeżeli jesienią pogoda będzie sprzyjać produkcji, być może uda się zrekompensować niedobory ziemniaków. W przeciwnym razie w tym sezonie presja na rynku będzie duża.

Wielka Brytania

Tegoroczny sezon na rynku brytyjskim zaczął się dużymi zapasami z ubiegłorocznych zbiorów. Stąd ceny ziemniaków wzrosły dopiero w połowie maja br. Wówczas jednak podaż była już mniejsza, a jakość oferowanych ziemniaków gorsza. Ponieważ w latach 2022 i 2023 nastąpiło ograniczenie nasadzeń, można spodziewać się mniejszej podaży i utrzymania wysokich cen na rynku w dalszej części sezonu.

Warunki pogodowe w tym roku sprzyjają uprawie ziemniaków. Wczesne ziemniaki zostały wprawdzie dotknięte suszą, ale zbiory późniejszych ziemniaków zapowiadają się dobrze. Główne zbiory rozpoczynają się we wrześniu. W tym roku niezależnie od plonowania, zbiory będą jednak niższe niż ubiegłoroczne. Wielu plantatorów zrezygnowało z uprawy ziemniaków z powodu spadku opłacalności w ciągu ostatnich kilku lat. To z kolei skutek brexitu, który spowodował wzrost kosztów energii i brak siły roboczej. Ponadto z powodu inflacji, choćby wyższe ceny ziemniaków w tym roku nie poprawiły dochodowości produkcji.

Hiszpania

W Hiszpanii zbiory ziemniaków rozpoczęły się na początku lipca, a w niektórych regionach choćby już pod koniec czerwca. Na początku nowego sezonu były jeszcze zapasy ziemniaków z Andaluzji, Murcji i Levante, ale wczesne ziemniaki gwałtownie zostały zaimportowane przez odbiorców z Francji, Belgii i Holandii. Spadek plonów spowodowany suszą przyczynił się do wzrostu cen, który zwolnił wraz ze wzrostem podaży w kolejnych tygodniach. W sierpniu sytuacja na rynku była zrównoważona, przy pewnym braku produktu ceny miały tendencję wzrostową. Plantatorzy z Hiszpanii spodziewają się, iż ceny ziemniaków do końca sezonu pozostaną stabilne z lekką tendencją wzrostową.

Na Ukrainie ceny ziemniaków zaliczają spadki

Zupełnie inaczej niż w Europie Zachodniej wygląda sytuacja na rynku ziemniaków na Ukrainie. Tutaj ziemniaków nie brakuje. Z powodu dużej podaży ceny systematycznie spadały od początku sezonu. Pod koniec sierpnia obserwowano dalszy spadek cen, na co prawdopodobnie wpłynęło rozpoczęcie zbiorów w kluczowych regionach produkcyjnych i, w efekcie, wzrost podaży ziemniaków. W tym czasie ceny ziemniaków osiągnęły już poziom o 10% niższy od ubiegłorocznego.

Oprócz niskich cen plantatorzy mają także problemy ze zbytem. Bowiem przy dużej dostępności towaru spadło zapotrzebowanie na ziemniaki gorszej jakości i mniejszego rozmiaru. Stosunkowo dobrze sprzedają się jedynie duże partie ziemniaków średniej wielkości. Dalsze perspektywy cenowe nie są zbyt optymistyczne. Zdaniem ukraińskich uczestników rynku, biorąc pod uwagę duże wolumeny produktu na rynku nie można oczekiwać wzrostu cen w najbliższej przyszłości. Z powodu utrudnionego eksportu, wydaje się, iż sytuacja na Ukrainie nie będzie miała znaczącego wpływu na światowy rynek ziemniaków.

Rekordowy eksport ziemniaków z USA

W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej w sierpniu stopniowo zwiększała się podaż ziemniaków na rynku. W niektórych rejonach rozpoczęły się już tegoroczne zbiory, w innych lada chwila się rozpoczną. Warunki uprawy na Zachodzie, jak i na wschodnim wybrzeżu są przeważnie dobre i spodziewane są duże zbiory ziemniaków.

Pomimo, iż ziemniaki odnotowały historycznie wysokie ceny w tym sezonie, popyt przez cały czas utrzymuje się na relatywnie wysokim poziomie. Oczekuje się, iż wraz ze zwiększaniem podaży w trakcie zbiorów ceny nieco spadną. Ale jednocześnie Amerykanie oczekują dalszego zainteresowania odbiorców i zwiększania się popytu na ziemniaki.

Jednocześnie wyraźnie rozwinął się amerykański rynek eksportu ziemniaków, osiągając bezprecedensowe rekordy pod względem wielkości i wartości. Według najnowszego raportu Potato News Today, w ciągu ostatniego roku wolumen eksportu wzrósł o 3,85% do 3,3 mld ton. Z kolei wartość amerykańskiego eksportu zwiększyła się o 19.05% osiągając kwotę 2,2 mld dolarów. Co więcej, wzrost eksportu dotyczy różnych kategorii ziemniaków, nie tylko świeżych, ale również mrożonych, suszonych, sadzeniaków czy popularnych chipsów ziemniaczanych. Jak widać, niedobory ziemniaków na rynku zachodnioeuropejskim sprawiają, iż światowy rynek ziemniaków otwiera się na graczy spoza kontynentu.

Czytaj również: Ile kosztuje 1 kg ziemniaków? Zawirowania na rynku

Źródło: freshplaza.com, potatonewstoday.com