Czy koparko-ładowarki mają jeszcze sens?

Każdy się kiedyś spotkał z narzędziem czy maszyną, która łączy w sobie cechy kilku. Tak zwane 2 w 1 w świecie maszyn roboczych ma swoje urzeczywistnienie miedzy innymi w koparko-ładowarkach. Kiedyś niezwykle popularne, często jako pierwsza maszyna w firmie, dziś coraz rzadziej wykorzystywane. Czy koparko-ładowarka ma jeszcze sens?

Dla kogoś, kto jest operatorem takiej maszyny lub wykorzystuje je od lat w swojej firmie odpowiedź jest prosta: “oczywiście”. I nietrudno o wypunktowanie argumentów, które przemawiają za tymi maszynami. Wszak wiele firm zaczynało od nich swoją działalność w wyższej lidze, gdzie szpadel i taczka to już za mało, aby ugrać poważne kontrakty.

Koparko-ładowarka pozwala także bez angażowania dodatkowych środków transportu przedostać się z bazy na miejsce pracy oddalone o kilkanaście-kilkadziesiąt kilometrów w akceptowalnym czasie, nierzadko osiągając prędkości rzędu 50 km/h, choć tu operator musi się wykazać i umiejętnościami i pewną dozą odwagi.

Podczas gdy u dużych graczy pustki i brak pomysłów, mniejsze firmy stawiają na budowanie coraz szerszej oferty produktowej, fot. GS

Z drugiej zaś strony każdy kto miał możliwość porównać wykonywanie prac parą maszyn, czyli koparką midi oraz małą ładowarką kołową a maszyną 2w1 wie, jak wiele niedogodności niweluje praca zespołowa, choćby o ile wymaga to, aby operator przesiadał się z maszyny do maszyny. A przecież to niejedyna możliwość zastąpienia koparko-ładowarki.

Głowice obrotowe na kołach

Chyba każdy miał już możliwość zaobserwowania na żywo, pracę głowicy obrotowej założonej na koparkę kołową. A o ile nie, to prawdopodobnie widział choć raz to na filmie. Głowice obrotowe z angielska tzw. tiltrotatory, to jedne z najczęściej wyszukiwanych osprzętów do koparek kołowych, choć oczywiście nie tylko; można je zainstalować także na koparce gąsienicowej, a choćby koparko-ładowarce, o ile ktoś ma taką fantazję i budżet. Budżet jest tutaj ważny, bowiem przeciętny koszt takiego urządzenia to wydatek rzędu 25-50 tys. euro. Wszystko zależy od planowanych możliwości oraz gabarytu. Niemniej, w rękach doświadczonego i sprawnego operatora taki dodatek pozwala niesamowicie urozmaicić paletę zadań, jaką może wykonywać koparka.

Pokaz możliwości głowic obrotowych podczas targów Bauma:

Z roku na rok przybywa producentów, którzy takie głowice mają w swojej ofercie, przybywa również narzędzi kompatybilnych z nimi. o ile dodać do tego możliwość rozpędzenia się nowej koparki kołowej do około 30-35 km/h oraz fakt, iż może ona holować przyczepę, która często służy za magazyn narzędzi, otrzymujemy zestaw, który nie tylko swoją wydajnością wielokrotnie przebija koparko-ładowarkę, ale również stanowi znacznie wygodniejsze środowisko pracy dając więcej możliwości a często także zmniejszając ilość potrzebnych pracowników do wykonania pracy. To w czasach, gdy brakuje chętnych, jest nieocenioną kartą przetargową. No, ale ile to kosztuje? I czy argument ceny wciąż nie zaważy na wyborze?

Koparko-ładowarki na rynku

W ostatnim roku mieliśmy do czynienia z prawdziwym boomem na tego typu maszyny. A więc odrodzenie i obalenie tezy artykułu? Nic bardziej mylnego; to efekt programu dopłat związany z melioracją, który w pewnym sensie sztucznie napędził sprzedaż tego typu maszyn. Wiele z nich prawdopodobnie niedługo trafi na rynek wtórny z symbolicznym przebiegiem, ale kilkuletnią historią stania, a to też niedobrze. w tej chwili na jednym z portali “wisi” 349 ogłoszeń “sprzedam”, z czego kilkanaście maszyn jest oznaczona jako nowa. Co ciekawe, wiele z nich to roczniki 2024 a choćby 2023, czyli zapasy po zeszłorocznym szale zakupowym.

Ceny nowych koparko ładowarek wahają się od 350 do choćby 600 tys. zł, wszystko zależy od tego, w jakiej konfiguracji jest maszyna i jak długo zalega ona na placu. Najdroższe są maszyny marek premium (JCB, Komatsu, CAT) oraz maszyny na równych kołach ze sterowaniem na dżojstikach i skrzyniami automatycznymi. Po przeciwnej stronie znajdują się maszyny z małymi kołami z przodu, ze sterowaniem mechanicznym i niekiedy ręczną skrzynią oraz marek nowych na rynku i mniej rozpoznawalnych.

Koparki kołowe w natarciu

Na tym samym portalu koparki kołowe stanowią grupę liczącą 445 maszyn łącznie i również ledwie kilkanaście jest wystawiona jako maszyny nowe; tutaj dominuje rocznik 2024, stojaków jest mniej, choć rynek wyraźnie złapał zadyszkę. Za maszynę w klasie 15-16 ton trzeba zapłacić około 600-800 tys. zł, a pamiętajmy, iż mowa o samej maszynie. Głowica może niebezpiecznie zbliżyć nas do miliona. Lepiej jest w przypadku maszyn 13-15 ton, tutaj można realnie zaczynać poszukiwania nowej maszyny od około 500 tys. Na rynku pojawia się coraz więcej propozycji w bardzo atrakcyjnych cenach, głównie z Chin oraz Turcji.

Głowica obrotowa i koparka kołowa to nie tylko prace ziemie, to również kooperacja z ogromną paletą narzędzi i szansa na rozszerzenie działalności firmy, fot. GS

W przypadku szukania alternatywy dla koparko-ładowarki, która zwykle waży około 8-9 ton, alternatywą będzie koparka kołowa o masie około 10 ton, która bez trudu powinna poradzić sobie z podobną łyżką (ok. 1-1,2 m3). Niestety w starciu na ceny, raczej nie ma co się łudzić, iż uda się wyrwać taką nową maszynę w cenie nowej koparko-ładowarki podobnej marki.

Niemniej będzie to możliwe w przypadku, gdy dopuścimy zakup maszyny używanej; tutaj 2-3 letnia koparka 10 t jest jak najbardziej w budżecie nowej koparko-ładowarki. Co więcej często są to maszyny już wyposażone w głowice obrotowe albo tańszych firm, albo prostsze warianty, czyli tzw. power-tilty. Czy zatem gra jest warta świeczki? A raczej co można realnie zyskać odchodząc od klasycznego „traktorka” na rzecz kołówki?

Koniec koparko-ładowarek?

Gdyby zadać to pytanie Szwedowi czy Norwegowi bez zastanowienia odparłby, iż wszystko, tam już dawno tego typu maszyny zdominowały krajobraz, podobny proces dzieje się właśnie w Niemczech oraz Austrii. Czy to przesada? Cóż, na to pytanie po części odpowiedziały premiery tegorocznej Baumy, gdzie jedyną nowość w koparko-ładowarkach pokazał Mecalac. Pozostali producenci jakby zaczynają tracić zainteresowanie wspierania tych linii produktowych. Więc może to ostatni gwizdek na zakup?